Αγαπάς την ποίηση, αγαπάς τον άνθρωπο!

 

ΣΜΥΡΝΗ* του Δημητρίου Γκόγκα

 

Δεν παρέλειψε 

να πάρει τη Σμύρνη σε ένα κάδρο.
Χωρούσε, δεν χωρούσε, 

πήρε όση μπόρεσε να πάρει.
Στρίμωξε ουρανό, χώμα, την αυλή της.
 
Μέσα στο δισάκι της η Σμύρνη.
Μέσα στην εικόνα της εξορίας, 

ο ασαβάνωτος άνδρας της
και στην άκρη νεκρή η Σμύρνη
Στο πρώτο τσιγάρο του γιου της η Σμύρνη.
«Η φωτιά μάνα φώναξε δεν ήρθε απ΄ τη κάφτρα! Πάψε!»  
Το άλλο, σε ένα τσουβάλι τυλιγμένο με φίμωτρο μην κλάψει,
να προλάβει να το πετάξει σε μια βάρκα;
Δεν θα προλάβει;
 
Τρέξε, τρέξε εκείνη η φωνή να τη σπρώχνει,
οι καμπάνες, ο κόσμος, στο μπόγο της η Σμύρνη.
Πίσω οι Τσέτες, οι Κούρδοι, έξω από το μπόγο της όλοι οι οχτροί της.
 
Ένας φαντάρος με δεκανίκι την κοιτάει χωρίς μάτια, χωρίς γλώσσα.
Τι να πει;
Χωρίς χέρι, «πως κρατά το δεκανίκι χωρίς χέρι;»
«Παναγιά μου χωρίς μάτια!»
 
Φυσούσε μια πίκρα.
Πόνο ο βοριάς, μπλέχτηκε και η αύρα της θάλασσας
τα δίχτυα ιστοί αράχνης, ψάρευες νεκρούς ανθρώπους,
ξέβραζε η θάλασσα τη Σμύρνη.
Μα περίεργο, μύριζε ακόμα, βασιλικό κι αγιόκλημα!
 
Και κει στη προκυμαία, να ένα γδούπος.
Το τσουβάλι με το παιδί στη βάρκα μέσα.
Λες- λες να αναπνεύσει.
«Ελπίζω» της φωνάζει  φαντάρος, της κλείνει το μάτι.
Μες στο χαμό «πως είδε Παναγιά μου;»
 
*Το ποίημά του «ΣΜΥΡΝΗ» έλαβε 3^ο έπαινο στον 18ο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Ποίησης και Πεζογραφίας της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδας 

και συμπεριλήφθηκε στην Ανθολογία που προέκυψε από τον εν λόγω Λογοτεχνικό διαγωνισμό με τίτλο : Το δάκρυ της Μικρασίας

Ούγκα : Μια ποιητική συλλογή του Χρίστου Τσιαήλη (που μετρά τους αιώνες!) και είδε το φως της δημοσιότητας το Νοέμβριο του 2022 από τις εκδόσεις Γκοβότση

 

     

Το έτος 2022 που εκδόθηκε η ποιητική συλλογή του Χρίστου Τσιαήλη : Ούγκα τον πήρα τηλέφωνο και του ζήτησα ένα αντίγραφο της. "Μούγκα" ο εκλεκτός και φίλος ποιητής. Μια απέραντη σιωπή απλώθηκε επί 495 ημέρες και σκίαζε την διαδρομή μεταξύ Λευκωσίας και Λάρνακας. Μια διαδρομή που τελικά που στο τέλος της είδαμε πως υπάρχει φως στην άκρη του Τούνελ. 

    Σήμερα λοιπόν, ο ταχυδρόμος χτύπησε δυο φορές, μπορεί και τρεις και έφερε στο σπίτι μου την Ποιητική Συλλογή με τον περίεργο τίτλο: Ούγκα. Μια λέξη που μας παραπέμπει σίγουρα στην προιστορία, στην αρχή της ανθρώπινης ζωής πάνω στον πλανήτη, στις πρώτες προσπάθειες του ανθρώπινου γένους να μιλήσει, στις πρώτες άναρθρες κραυγές. Μου πήρε μια μέρα να διαβάσω την ποιητική συλλογή και το έκανα για να καλύψω πρώτα την ποιητική μου περιέργεια για το τι θέλει να πει ο Χρίστος και αυτό που κατανόησα ήταν πως μέσα από ένα ποιητικό εξωπραγματικό (επιστημονικής φαντασίας;) ταξίδι με αρχή μέση αλλά χωρίς τέλος, γιατί η ζωή συνεχίζεται ακόμα και αν έρθει ο θάνατος, ο άνθρωπος ενώνεται με τους άλλους ανθρώπους για να επέλθει η λήθη του χαμού του! 

   Για να κατανοήσει κάποιος την ποιητική του Χρίστου Τσιαήλη, πρέπει να διαβάσει οπωσδήποτε κάτι από τη συγγραφική του διαδρομή. Πρέπει να εμβαθύνει στις ρήσεις, στις σημείες που υψώνει, στις μικρές και μεγάλες επαναστάσεις που ποιεί. Αλλιώς η ποίηση του "Ούγκα" θα είναι μια γέφυρα που απλώς θα την περάσει. Όμως η συλλογή "Ούγκα" δεν είναι γέφυρα, αλλά ποταμός. Ο άνθρωπος είναι η γέφυρα που στήνεται για να περάσουν οι ψυχές και τα κορμιά και βλέποντας τον ποταμό θα πρέπει να αποφασίσουν την αυτοχειρία ή την αιώνιο ζωή. Επιλογή η αιώνια ζωή, διότι ο άνθρωπος ζει αιώνια κι ας πεθαίνει κάθε μέρα: Από το 3.000.000 έτη φωτός μέχρι και τις μέρες μας, μέχρι και το μέλλον. Ζούσε μέσα στο σπήλαιο Ντενισόβα, γεννήθηκε από μια μιτοχονδριακή Εύα, πορεύτηκε με τους δεινόσαυρους  και τώρα  ζει και αναπαύεται 

και η μία γεννιά λέγει στην άλλη:

...να βυζάξεις

να αυνανιστείς 

να γράψεις.

***

18.

για να αλλάξει το φως
πρέπει η Νέμεσις να περάσει
-από πολύ κοντά-

24.

για ν’ αλλάξει το φως
να αισθανθούμε πρέπει
την απώλεια του σκότους
από τις συναλλαγές

28.

η σκέψη μπορετή
το σώμα αδρανές
η ευρετή
το διηνεκές

το άπειρο
μια μικρή έννοια
για την Α’ Δημοτικού
ναι, ακόμη υπάρχουν σχολεία
είναι τα μόνα κτήρια
που οι άνθρωποι ακόμη κτίζουν
για να ελέγχουν την άγνοια
τη σκέψη
τη φαντασία
τον λόγο
την πρόθεση

Ανθολόγιο Ποίησης Όστρια 2020 / Τρία [3] ποιήματα του Δημητρίου Γκόγκα [συμμετοχή]

Αφυδατώσεις
 
1.
 Άπλωσε με θέρμη την αγάπη στο πρόσωπό της.
Εκείνο έλαμψε σαν παρθένο
κάτω από το ηλιοκαμένο σώμα της μέρας.
Δεν πέρασε χρόνος πολύς, ποτέ άλλωστε δεν περνούσε
κι αφέθηκε μεθυστικά στη λήθη.
Όταν ξεχνάς συνειδητά, δεν ξεχνάς ποτέ.
Άνυδρη στέγνωσε  από ενοχές 
κι αφυδατώθηκε η ζωή της.
 
2.
 
«Τι είναι τούτο και πάλι;»
Ο πόνος στο στήθος καθώς ξάπλωνε
ολοένα και μεγάλωνε σαν φάντασμα σε πρωινούς εφιάλτες.
Η αγωνία της παγώνι που φούσκωνε την ουρά του
και τον χειμώνα που πέρασε ζώο σε χειμέρια νάρκη.
Σαν πλησιάζει το αναπόφευκτο
τα ευχολόγια σαπισμένα πέταλα στα πρησμένα χείλη της. 
Στο μεσονύχτι άναψε το καντήλι και πάλι.
 
3.
 
Είχε σκάσει το δέρμα του.
Λίμνη που αποξηράθηκε με συνοπτικά διατάγματα.
Ανυπόγραφα τα μισά, τα πλείστα διαπλεκόμενα και παράτυπα.
Κανείς δεν έδινε σημασία για το κορμί του.
Κούτσουρο πεταμένο.
Πονούσε.
Στο σπίτι, στο καφενείο, στα χωράφια.
Πονούσε
«Ανάθεμά με» μα ο σταυρός μπροστά από το εικόνισμα, κανονικός.
Άνοιγε τη κάνουλα κι έβρεχε τακτικά το εγώ του.
Μούσκεμα κι ούτε που τον ένοιαζε.
«Βλέπεις» φώναζε, «η γη καταπίνει το νερό κι ήλιος το διαλύει»
Ο ίδιος ξεφλούδιζε το δέρμα του,
να μεταλάβει στο αίμα του, να βρει τη πληγή της ξεχασμένης ανάσας. 

*

ΔΙΕΞΟΔΟΣ*
 
Όσο πλησίαζε η επιστροφή,
κοιμόταν σε καμένη ηλιαχτίδα.
Δεν μπορούσε να πλησιάσει την άκρια του ανέμου,
που να πάει σα φύλλο ξεραμένο, λησμονημένο από τα αδέλφια του.
 
Η σκιά του όμοια σκιά ενός δένδρου στην έρημο,
Στεγνή δροσοσταλιά πάνω στο διψασμένο δέρμα του,
μια αλλόκοτη ανησυχία.
 
Δεν υπήρχε Πακτωλός, άφαντος  ο Αχέροντας.
Κερκόπορτα κι αυτή ενός ευαγγελίου.  
Σφραγιστή από οσιομάρτυρες.
«Διέξοδος» ψέλλιζε κι έβλεπε μια όαση,
λουλούδια, γιρλάντες
και νερό να πλημμυρίσει ένα καινό όνειρο.
 
Πήρε δυο χάλκινα άστρα από τις επωμίδες
κι όπως εξοστράκισε τον ουρανό
είδε το φίδι να του χαρίζει το κόκκινο μήλο.

* Γ΄Βραβείο στο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του Περιοδικού : ΚΕΛΑΙΝΩ έτους 2020

 

*

Έχω υπάρξει και καλύτερα
 
Κάποιες ώρες ο ήλιος ενδύεται το γκρίζο και χάνεται
Κι έτσι το σώμα μου προσαρμόζεται ανήμπορο
Κόβει τις μεταμεσονύκτιες εξόδους στις πλατείες των ονείρων
Και τις στενωπούς των εφιαλτών
Γυροφέρνει στο πέρα και στο εκεί εκτός λόγου
 
Τι θα πει καλημέρα;
Τι θα βγει από το χαίρετε;
Αδυνατώ να αναλύσω τις τοιχογραφίες στην κρυψώνα του γιατί
 
Ανεπίδοτη ανάγκη στης ψυχής μου, ψυχή κι άλλοτε
Επίδοση με πίστωση κατά παραγγελία του ερωτήματος και της μετάφρασης
 
Υπήρξα και καλύτερα
Από εκείνες τις μέρες των λόγων στην τοκισμένη σχιζοφρένεια
Έκτοτε εκλάπησαν οι πρώτες ύλες του «υπήρξα» και του «καλύτερα»
Και καταχωρήθηκαν με την ένδειξη « άγνωστη προέλευσης»
 
Τώρα στην απλουστέρα της δημοτικής των δικαίων ανθρώπων
Λέω «καλημέρα» και βγαίνω αγκαζέ με το «χαίρετε»
Γνέφοντας με συγκατάβαση στην απόσταση. 

 

Όταν ΜΙΛΑΜΕ για ΠΟΙΗΣΗ

 Όταν μιλάμε για ποίηση, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε όχι μόνο την Δημοτική γλώσσα, αλλά την κατανοητή Δημοτική γλώσσα. Η ποίηση θα πρέπει να είναι προσιτή και από τον τελευταίο αναγνώστη της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν ποιήματα δυσνόητα, μη κατανοητά. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι άκρως επικοδομητική η προσπάθεια ανάλυσης ώστε το "τι θέλει να πει ο ποιητής" να παρουσιάζεται ως θείο δώρο. 

Ποίηση μπορεί να είναι πολύ απλά ένα πουλί που κελαηδάει σε κλαδάκι δένδρου αλλά και σύνθετα όταν ένα αόρατο μάτι πεταρίζει πίσω από τη σκιά ενός σύννεφου επάνω στη ψυχή μας. 

Περί Κακοποίησης Ζώων και μια προσωπική ιστορία λόγου

γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας

Μέσα στο 2003και μέχρι σήμερα στην Ελλάδα σχηματίστηκαν 705 δικογραφίες για κακοποίηση ζώων, συνελήφθησαν 138 πολίτες και τα πρόστιμαπου επιβλήθηκαν αγγίζουν τα 3,300.000 εκ.ευρώ. Όλοι οι αριθμοί και τα ποσά εξαιρετικά μεγάλα εάν σκεφτεί κανείς ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες τόσο της Ευρώπης, όσο και γενικότερα της Δύσης. Με αφορμή αυτή την είδηση θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποια περιστατικά από την παιδική μου ηλικία στη γενέτειρά μου στο Στρυμονικό Σερρών.

Τη δεκαετία 1965 - 1975 τα μαντριά των προβάτων και των κατσικιών ήταν ακόμα μέσα στο χωριό,μάσα στις γειτονιές, δίπλα από τις αυλές των σπιτιών. Η δυσοσμία αβάστακτη καθ όλη την διάρκεια της ημέρας, το ίδιο και η βρωμιά. Οι δρόμοι όταν έβρεχε λάσπωναν και τα περιττώματα των ζώων γίνονταν ένα μετο χώμα. Δεν υπήρχε τόπος να περάσει κανείς χωρίς να λερωθεί,χωρίς να βρωμίσει. Για την φύλαξη των κοπαδιών οι βοσκοί όπως ήταν φυσικό είχαν τεράστιους σκύλους,τα τσομπανόσκυλα, με σιδερένια περιλαίμια γύρω από τα οποία εξείχαν καρφιά και λάμες για την αντιμετώπιση των επιθέσεων από λύκους. Αυτά τα τσομπανόσκυλα, παρ΄ όλο που σπάνια επιτίθονταν στους ανθρώπους είχαν καταστεί την εποχή εκείνη ο φόβος και ο τρόμος των μικρών παιδιών.

Τέτοια σκυλιά υπήρχαν και στην γειτονιά όπου ήταν το πατρικό μου. Για την καλύτερη φύλαξη των κοπαδιών τα τσομπανόσκυλα κυκλοφορούσαν ελεύθερα,στις αυλές και στους δρόμους. Τα παιδιά τα φοβόμασταν και προσπαθούσαμε να τα αποφεύγουμε. Κανένας δεν έκανε μια προσπάθεια να μας κάνει να τα αισθανθούμε φιλικά. Βέβαια οι τσομπάνηδες φώναζαν ότι δενθα μας πειράξουν και να κάνουμε πως δεν φοβόμαστε, αλλά όταν μας πλησίαζαν με την άγρια μορφή τους ως κέρβεροι, ήταν αδύνατο να σταθούμε δίπλα τους. Τρέχαμε να τα αποφύγουμε και αυτά όπως ήταν φυσικό μας ακολουθούσανε.

Η κατάσταση στο Στρυμονικό είχε γίνει άκρως επικίνδυνη καθώς υπήρχε τεράστιος αριθμός αδέσποτων σκύλων. Τότε, ενώ τα κυνηγούσαν με πέτρες, ξύλα ή τα ρίχνανε φόλες για να τα δηλητιάσουνε κανείς δεν μιλούσε για κακοποίηση. Ήτανε όμως.

Σιγά- σιγά τα πράγματα άλλαξαν. Τα κοπάδια και τα μαντριά απομακρύνθηκαν από τις αυλές και οι κάτοικοι άρχισαν να αποκτούν μια φιλική σχέση με τα σκυλιά που διατηρείται μέχρι και τις μέρες μας,αν και ακούω από τα χείλη κάποιων ότι υπάρχουν ανθρωποειδή που κακοποιούν σκύλους και γάτες.

Το πρώτο σκυλί που απέκτησα ήταν στη Ξάνθη, ως στρατιωτικός. Δεν θυμάμαι πως το απέκτησα, αλλά θυμάμαι πολύ καλά τις δυσκολίες μέχρι να το συνηθίσω, να το αγαπήσω και να το ορίσω μέλος της οικογένειας.Το όνομά του: Γκογκίτο, από το επίθετό μου. Ένα υπέροχο σκυλάκι που με περίμενε επτά ολόκληρους μήνες να επιστρέψω από το Αφγανιστάν και όταν έπέστρεφα στο σπίτι μου είπαν ότι δεν είχε φύγει εκείνη τη μέρα στιφμή από την ξώπορτα. Όταν δε απαντηθήκαμε, έπεσε πάνω μου,με έριξε κάτω και δεν σταμάτησε να με φιλά. Αυτό λοιπόν το σκυλάκι,ύστερα από χρόνια και εν απουσία μου, κάποιος τέρας, διότι τώρα μόνο έτσι μπορώ να χαρακτηρίσω αυτούς που κακοποιούν ζώα, το δηλητηρίασε την κοινότητα των Τοξοτών Ξάνθης.

Η συναναστροφή με τον Γκογκίτο με έκανε και εμένα καλύτερο αλλά και την οικογένειά μου.Έτσι όταν ήρθε στο σπίτι και εντάχθηκε ως μέλος η Κλημεντίνη όλα ήταν πιο φυσιολογικά,παρ΄όλο που αναγκαστήκαμε να μάθουμε από την αρχή ότι δεν γνωρίζαμε μέχρι τότε για του σκύλους. Και ήταν πάρα μα πάρα πολλά. Κυρίως μάθαμε να αγαπάμε περισσότερο και να φροντίζουμε περισσότερο. Και τώρα το μόνο το διαφοροποιεί, είναι το περπάτημά του και το γεγονός ότι γαυγίζει και δεν μιλά. Συννενοούμαστε όμως πολύ καλά και μάλιστα καλύτερα από τους ανθρώπους.

Όταν λοιπόν ακούω για κακοποίηση ζώων αισθάνομαι όχι απλώς αποτροπιασμό, αλλά μια απέραντη σιχασιά για το είδος μας. Για κάθε ζώο, που ανυπεράσπιστο δέχεται την οργή και το μίσος μας πάνω του. Έτσι λοιπόν όχι μόνο επικροτώ τους αυστηρούς νόμους που θεσπίστηκαν και επιβάλλονται αλλά θεωρώ ότι οι ποινές δεν θα πρέπει να έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα.

Και θα πρέπει να υπάρχει οργανωμένη διδαχή σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες γύρω από την προστασία όλων των ζώων και ειδικότερα αυτών που μας κρατούν συντροφιά και μπορούμε να ελέγξουμε.

Σε μια, ίσως υπερβολική εκδήλωση αγάπης προς τα ζώα, είχα προτείνει σε υποψήφιους για την προεδρία της Κύπρου, τη δημιουργία Γενικού Συστήματος Υγείας για τα ζώα συντροφιάς. Φυσικά, και το περίμενα, προκάλεσε γέλιο και απορρίφθηκε άμμεσα. Όπως μπορείτε να καταλάβετε, είμαστε ακόμα πολύ μακριά από εκείνο το στάδιο όπου ως κοινωνία και ως όλον Κράτος θα δεσμευτούμε για την επί της ουσίας προστασία των ζώων.

Πολλές από τις φιλοζωικές οργανώσεις αλλά και η αστυνομία των ζώων είναι για το θεαθήναι. Αγρόν αγοράζουν και το πουλούν για μεταξωτές κορδέλες.