Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023

ΔΕΝ ΗΡΘΕΣ : Ποίημα του Δημητρίου Γκόγκα που μεταφράστηκε και στα Αλβανικά από τον ποιητή: Πέτρο Τσερκέζη

 NUK ERDHE

Nuk erdhe kur të kërkoja.
Një shi i lehtë shoi atë ç’ka mbeti nga pasioni.
Nuk erdhe kur të ftoja.
Një pëllumb i bardhë më tha se u përlote vetëm.
Nuk erdhe kur kisha nevojë për ty.
Zemra i mbaroi të rrahurat.
Tani boshllëku bëhet kornizë e zezë.
Nuk erdhe kur u shndrrova në poezi.
Nuk u mplekse mes fjalëve, dhe vargjeve.
Tani more vendin e pikës.
Nuk erdha kur të desha.
Nuk erdhe kur të dashuroja marrëzisht.
Mos prit të të zgjoj duke thënë:
Të dua por ti nuk vjen!
 
ΔΕΝ ΗΡΘΕΣ


Δεν ήρθες όταν σε ζητούσα.
Μια ψιλή βροχή έσβησε ότι περίσσεψε απ΄ το πάθος.
Δεν ήρθες όταν σε καλούσα.
Ένα άσπρο περιστέρι μου ΄ πε πως μονάχη δάκρυσες.
Δεν ήρθες όταν σ΄ είχα ανάγκη.
Η καρδιά μου αποτελείωσε τους κτύπους.
Τώρα το κενό γίνεται μαύρη κορνίζα.
Δεν ήρθες όταν έγινα ποίημα.
Δεν μπλέχτηκες στις λέξεις, στους στίχους.
Πήρες τη θέσης της τελείας.
Δεν ήρθες όταν σ΄ αγάπησα.
Δεν ήρθες όταν σ΄ αγαπούσα .
Μη περίμενες να σε ξυπνήσω λέγοντας:
Σ΄ αγαπώ μα συ δεν έρχεσαι!

Κυριακή 19 Μαρτίου 2023

Η ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΟΙΗΤΡΙΑΣ / ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΓΚΑΣ / Ποιητική Συλλογή: Ωράρια Επιστροφών / ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΝΥΣΜΑ/ 2015

 


 


Την κάλεσαν ως νέα ποιήτρια να πει την γνώμη της.
Όχι πως την είχαν ανάγκη
αλλά να έπρεπε να καλέσουν και μια νέα ποιήτρια.
Αυτή έγραφε από χρόνια και κάποια στιγμή
εξέδωσε μια συλλογή  ποιημάτων.
Οι κριτικοί έφαγαν τις σελίδες οι αναγνώστες αγνόησαν τους κριτικούς.
Έβαλε τα καλά της ρούχα, τίποτα το ιδιαίτερο
και στα μαλλιά της μια κορδέλα δώρο της μαμάς που πέθανε νωρίς.
Θα έδειχνε πιο σοβαρή ψέλλισε.
Πήρε την θέση με το όνομά της.
Δίπλα της καθότανε άνθρωποι του ...πνεύματος.
Που δεν της ρίξανε ούτε μια ματιά.
Έπλεξε τα δάκτυλά της.
Κέντησε ένα προσποιητό χαμόγελο.
Έξυσε λιγάκι το μάγουλό της και έβηξε.
Ζήτησε νερό.
Δεν της φέρανε.
-δεν προβλέψανε νερό για νέες ποιήτριες-
Έβηξε και πάλι.
Ο καημός την έπνιγε.
Κανείς δεν έδωσε σημασία.
Κανείς δεν θα μάθει πως έδενε τα μαλλάκια της με στίχους.
Ξέπλεξε τα δάκτυλά της.
Πήρε την κορδέλα από τα χτενισμένα μαλλιά της.
Την φόρεσε στο λαιμό.
Τότε κατάλαβε πως την κοιτούσαν.
Αισθάνθηκε δεκάδες χέρια να τραβούν την κορδέλα,
πιο σφιχτά για να την πνίξουν.
 

Οι κλέφτες των ζωών και των ψυχών μας

 γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας
 
 
 
      

Πριν αποφασίσω να γράψω για τους κλέφτες των ζωών και των ψυχών μας έπρεπε να κάνω μια στάση στο λεξικό του κου Γεωργίου Μπαμπινιώτη και να διαβάσω σχετικά με το ρήμα κλέβω. Λέει λοιπόν ο συντάκτης, ότι τέσσερα χαρακτηριστικά υπάρχουν στη σημασία του ρήματος κλέβω: Αφαιρώ+ παράνομα +κρυφά + κάτι που δεν μου ανήκει, είναι δηλαδή ξένη ιδιοκτησία. Η σημασία δε του «αφαιρώ» υπάρχει σε όλα τα  συνώνυμα του κλέβω. Το χαρακτηριστικό δε της παρανομίας δηλώνεται από τα συνώνυμα: ιδιοποιούμαι- οικειοποιούμαι – σφετερίζομαι. Και τα τρία ρήματα δηλώνουν αφαίρεση για ίδιο όφελος. Αυτός δε που «ενεργοποιεί» το ρήμα κλέβω είναι ο κλέφτης (πληθυντικός: κλέφτες)
 
     Πόσοι από εμάς, τους πολίτες του κράτους, όταν βρισκόμαστε απέναντι από τους θεσμούς του, όταν καλούμαστε να πληρώσουμε δυσβάστακτες φορολογίες, άμεσες ή έμμεσες (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, ενοίκια, δόσεις εφορίας, ΕΝΦΙΑ, τέλη, κτλ) δεν βάζουμε αυτό το ρήμα και αυτό το ουσιαστικό στα χείλη μας.
 
     Ας διαβάσουμε στο σημείο αυτό, κάποια αποφθέγματα σχετικά με την κλοπή και τους κλέφτες. Λόγια που βγήκαν από χείλη σημαντικών ανθρώπων της ιστορίας ή ανθρώπων που στάθηκαν τυχεροί και βρέθηκαν στη σωστή πλευρά της σκέψης και του στοχασμού.
 
·         Είναι ευκολότερο να ληστέψεις ιδρύοντας μια τράπεζα παρά απειλώντας έναν ταμία. Μπέρτολτ Μπρεχτ Γερμανός συγγραφέας  (1898-1956)
·         Γνωρίζει δώδεκα τρόπους να προσπορίζεται χρήματα εκ των οποίων ο τιμιότερος είναι η κλοπή. Εμμανουήλ Ροΐδης, Έλληνας συγγραφέας  (1836-1904)
(για διατελέσαντα υπουργό)
·         Οι δικηγόροι είναι το ίδιο με τους γιατρούς. Η μόνη διαφορά είναι ότι οι δικηγόροι μόνο σε ληστεύουν, ενώ οι γιατροί σε ληστεύουν και σε σκοτώνουν. Άντον Τσέχωφ Ρώσος συγγραφέας  (1860-1904)
·         Η πολιτική είναι μεγάλη τέχνη. Πείθει τους ανθρώπους να πληρώσουν γι’ αυτά που τους κλέψανε. Andrzej Majewski Πολωνός γνωμικογράφος  (1966-)
·         Ο πλούτος δεν είναι καρπός εργασίας, αλλά οργανωμένης και νομοθετικά κατοχυρωμένης ληστείας. Frantz Fanon Γάλλος κοινωνικός φιλόσοφος  (1925-1961)
·         Πόσο δίκιο είχαν οι Αρχαίοι που είχαν τον ίδιο θεό για τους εμπόρους και για τους κλέφτες! Αλέξανδρος Δουμάς υιός Γάλλος συγγραφέας  (1824-1895)
(τον Ερμή)
·         Δεν μπορεί να επιβληθεί σε μια κοινωνία μεγαλύτερο κακό από τη χρησιμοποίηση του νόμου σαν μέσο αρπαγής. Frédéric Bastiat Γάλλος οικονομολόγος και κοινωνιολόγος  (1801-1850)
 
 
 
        Θα μπορούσα να απαριθμήσω και άλλα γνωμολογικά αλλά θα ήταν περιττό καθώς όλα οδηγούν στο γεγονός ότι η κλοπή είναι μία πρακτική που διδάσκεται από το ίδιο το κράτος. Το κράτος όμως θεωρεί ότι είναι υποχρέωσή του να προστατεύσει πρώτα τους λειτουργούς του, πρώτα τους θεσμούς και τις υπηρεσίες, πρώτα τις τράπεζες και όχι τους πολίτες. Από μία άποψη η σκέψη αυτή φαίνεται σωστή, να προστατευτεί το κεφάλι όπου εμπεριέχεται ο εγκέφαλος και ύστερα το υπόλοιπο σώμα. Αλλά πάλι το «ψάρι πάντα δεν βρωμά από το κεφάλι;» Να λοιπόν που έχει δίκαιο ο κυρίαρχος λαός, ο που βρίσκεται συνεχώς στο περιθώριο.
        Παλαιότερα, όταν ήμουν στις αρχές της εφηβείας σκεφτόμουν ότι όλοι αυτοί οι  πολιτικοί, οι τραπεζίτες, οι άρχοντες και οι αρχόντισσες, οι βασιλείς και οι βασίλισσες και γενικά όλοι αυτοί που μας διοικούν και αποφασίζουν για τις τύχες μας, για τις ζωές και τις ψυχές μας, επειδή ήταν ένα σκαλοπάτι, ίσως και δύο, (χαχα)  πάνω από εμάς,  άρα πιο κοντά στον ουρανό και στον θεό, ότι ήταν αδύνατο να κλέβουν ή να αφαιρούν πράγματα από τον «λαουτζίκο» καθώς δεν τα είχαν ανάγκη. Με τον καιρό διαπίστωσα ότι ουδόλως εργάζονταν και είχαν τα πάντα. Και αναρωτιόμουν πως τα κατάφερναν, από πού εύρισκαν τα χρήματα για να ζουν αυτοί καλά και τα παιδιά τους καλύτερα. Την απάντηση την δίνει με τον καλύτερο τρόπο ο Γάλλος οικονομολόγος: Frédéric Bastiat: «Δεν μπορεί να επιβληθεί σε μια κοινωνία μεγαλύτερο κακό από τη χρησιμοποίηση του νόμου σαν μέσο αρπαγής.» Το κράτος, οι εκπρόσωποι του λαού, οι βουλευτές, οι πρόεδροι, οι κομματάρχες και όλο το κακό συνονθύλευμα, επιβάλλουν τέτοιους νόμους, (λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις) στους πολίτες τους, που σιγά-σιγά, μα σταθερά, τους υφαρπάζουν τα υπάρχοντά τους. Τα χρήματα, τα σπίτια, τις περιουσίες, τις ζωές και τις ψυχές τους.
 
     Άκουγα πρόσφατα μια συζήτηση σε κρατικό κανάλι της Ελλάδας σχετικά με την αύξηση των επιτοκίων των τραπεζών. Η ερώτηση ήταν σαφής της δημοσιογράφου: «Γιατί αυξάνεται ξανά τα επιτόκια, αφού έχει αποδειχτεί ότι με αυτό τον τρόπο ο πληθωρισμός δεν συγκρατείται και οι δανειολήπτες θα βρεθούν σε δυσμενέστερη θέση καθώς δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους και θα αυξηθούν τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια» Και η απάντηση του πολιτευτή ήταν: «Με τον τρόπο αυτό αναγκάζουμε τον κόσμο να φέρει τα χρήματα στις τράπεζες ώστε να τα ασφαλίσουμε και να προστατεύσουμε την ανάπτυξη» !!!
 
      Αυτές λοιπόν είναι επί της ουσίας οι απανταχού σκέψεις των τεχνοκρατών(σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της έρμης γης)  που υπήρχαν πάντοτε με άλλο όνομα και με άλλη περιβολή και υπάρχουν σήμερα και μας λιβανίζουν με τις καθημερινές αγιαστούρες (οικονομικές αρλούμπες, κοινωνικές και ηθικές αξίες, πατριδοκαπηλίες κτλ) παρακάμπτοντας τον άνθρωπο. 
         Κι όταν πετούν τα ψίχουλα, ο λαός δεν μπορεί να μην σκύψει τα πάρει, γιατί χρειάζεται να επιβιώσει. Κυρτώνει και ο αγώνας για την επιβίωση δεν τον αφήνει να ισιώσει. 
       Κι όταν υψώνει λίγο το κεφάλι και κοιτά τον Θεό του, απειλείται εντέχνως με έναν πόλεμο, μια οικονομική καταστροφή, ένα μνημόνιο ιδεών, μια πανδημία και άλλα τέτοια τερατουργήματα και ξανά παίρνει το υνί και το αλέτρι, να σκάψει βαθειά τη γη, μπας και καρπίσει κι έρθει μια μέρα πιο μπροστά η ποθούμενη άνοιξη!

Σάββατο 18 Μαρτίου 2023

Ψάχνω την αλήθεια

 


Κάπου στο πιο πέρα / ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΓΚΑΣ

 

Η αγαπημένη μου φωλιά ήτανε το μπαλκόνι
είναι το μπαλκόνι
Εκεί διάβαζα, εκεί διαβάζω
Όχι απαραίτητα τα βιβλία
Αλλά τα σύννεφα που περνούσαν και περνούν 
Τους αέρηδες που σφύριζαν και τριγυρνούνε τώρα
Και σένα που ήξερα πως θα σε γνωρίσω και σε συνάντησα ξανά Μάρτη θυμούμαι
 
Κάπου σήμερα
Κάπου στο αύριο
Κάπου στο πιο πέρα
 
Όμως αργούσες, αργείς,  συνήθεια.
Και άλλο δεν μπορούσα
Να κρύβομαι μέσα στη φωλιά μου
Κι έβγαινα τα βράδια και φώναζα
και τωρα ακόμα ουρλιάζω. 
 
Πού ΄ναι εκείνες οι γυναίκες που πέθαναν από έρωτα;
Πού ΄ναι εκείνα τα κορίτσια που πατούσαν το σταφύλι 
και γελούσαν σηκώνοντας τις φούστες
Μέσα σε κείνα τα φορέματα και το δικό σου σώμα
Μέσα στο γλυκοστάφυλο που έσταζε στο χώμα 
και η δική σου μυρωδιά της αγάπης
Το στόμα
Και τα χείλη σου
Το βαθύ των ματιών σου
 
Το πρωί πάλι στη φωλιά μου
Πότε κουρνιαχτός και πότε μια σκιά από περιστέρια
Άγριο- χελίδονο, σπουργίτι
Γίνε αετός
Έγινα
Μα και πάλι μόνο τα βράδια σε φώναζα
μόνο στα μεσόνυχτα σε αναζητώ.
 
Κάπου στο αύριο
Κάπου στο πιο πέρα
Στα σύννεφα και στους αέρηδες
Εκεί σε διαβάζω, εκεί σε βρίσκω

Οι πειρασμοί του Ιησού Χριστού

 γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας 


 


Επί σαράντα ημέρες και σαράντα νύχτες ο Ιησούς Χριστός στην έρημο νηστεύοντας από τα πάντα, αντιμετώπισε τρεις εξαιρετικά σημαντικούς πειρασμούς από τον διάβολο. Ο διάβολος ως υπαίτιος των πειρασμών των ανθρώπων εμφανίζεται τη στιγμή που ο Ιησούς πείνασε. Όταν δηλαδή δείχνει ανθρώπινη αδυναμία και συμπερασματικά θα είναι πλέον τρωτός στις δοκιμασίες που θα του τεθούν.

 

Οι πειρασμοί είναι τρεις, έτσι τουλάχιστον αναγράφονται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά.

Α. Ο πειρασμός, ο αγώνας της νηστείας

Β. Ο πειρασμός της Πνευματικής επάρκειας

Γ. Ο πειρασμός της παντοδυναμίας

 

Ο Μάρκος αναφέρεται στους πειρασμούς επιγραμματικά δηλώνοντας το χρονικό όριο παραμονής του Ιησού στην έρημο (Σαράντα ημέρες) ενώ ο Ευαγγελιστής Ιωάννης δεν αναφέρεται καθόλου.  Εκτός από μικρές διαφορές στην περιγραφή των  πειρασμών οι αναφορές του Ματθαίου και του Λουκά είναι πανομοιότυπες αν και διαπιστώνουμε ανακολουθία στην …αρίθμηση μεταξύ 2ου και 3ου πειρασμού αντίστοιχα.

 

Ας δούμε λοιπόν πως αναγράφονται αυτοί οι πειρασμοί στα 3 ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης.

 

Πειρασμοί

Ευαγγέλια

Παρατηρήσεις - επισημάνσεις

Κατά Ματθαίον

Κατά Μάρκον

Κατά Λουκάν

Διάρκεια παραμονής του Ιησού στην έρημο

«Τότε ο Ιησούς οδηγήθηκε από Πνεύμα στην έρημο για να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς του διαβόλου. Σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες δεν έφαγε τίποτε ο Ιησούς ύστερα όμως πείνασε…»

Παρ: 4,1-2

Αμέσως το Πνεύμα οδηγεί τον Ιησού στην έρημο. Εκεί στην έρημο έμεινε σαράντα μέρες και αντιμετώπισε τους πειρασμούς του σατανά.

Παρ:1,12-13

Ο Ιησούς έφυγε από τον Ιορδάνη γεμάτος από Πνεύμα Άγιο. Το πνεύμα τον οδήγησε στην έρημο, όπου για σαράντα μέρες αντιμετώπιζε τους πειρασμούς του διαβόλου. Τις σαράντα αυτές μέρες δεν έφαγε τίποτε και όταν συμπληρώθηκαν, πείνασε.

Παρ:4,1-2

Νηστεύουμε και εμείς δε διάφορες περιόδους που έχουν ορισθεί από την Εκκλησία μιμούμενοι τον Χριστό, προσπαθώντας μέσα από αυτή την άσκηση να δείξουμε πάνω α΄ όλα την αγάπη μας για το Θεό μας.

1ος Πειρασμός

«Τότε εμφανίστηκε αυτός που βάζει σε πειρασμό τους ανθρώπους και του είπε: Αν είσαι Υιός του Θεού, πες να γίνουν αυτές οι πέτρες ψωμιά.» Ο Ιησούς όμως του αποκρίθηκε: «Ο άνθρωπος λέει η Γραφή δεν ζει μόνο με ψωμί αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Θεού»

Παρ: 4,3-4

Δεν αναφέρεται στο Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο

Τότε ο διάβολος του είπε: «Αν είσαι Υιός του Θεού, πες σ΄ αυτή τη πέτρα να γίνει ψωμί.»Ο Ιησούς του απάντησε: «Η Γραφή λέει ότι ο άνθρωπος δε ζει μόνο με ψωμί αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Θεού»

Παρ:4,3-4

Ο πρώτος πειρασμός είναι γνωστός ως «βιολογικός πειρασμός» Είναι ο πειρασμός της δίψας και της πείνας. Ο Ιησούς απορρίπτει τα υλικά αγαθά. Η μόνη σωτηρία είναι η οικοδόμηση μιας ζωής βασισμένη στο λόγο του Θεού.

2ος Πειρασμός

Ύστερα τον οδήγησε ο διάβολος στην άγια πόλη την Ιερουσαλήμ και τον έστησε στο πιο ψηλό μέρος του ναού και του είπε: «Αν είσαι Υιός του Θεού, πέσε κάτω γιατί η Γραφή λέει: Θα δώσει εντολή για σένα στους αγγέλους του και θα σε σηκώσουν στα χέρια τους για να μη σκοντάψει σε πέτρα το πόδι σου.» Μα ο Ιησούς του είπε: «Αλλού όμως λέει η Γραφή: δεν πρέπει να βάλεις σε δοκιμασία τον Κύριο, το Θεό σου.»

Παρ:4,5-7

Δεν αναφέρεται στο Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο

Ύστερα ο διάβολος τον ανέβασε σ΄ ένα ψηλό βουνό του έδειξε σε μια στιγμή όλα τα βασίλεια της οικουμένης και του είπε: «Θα σου δώσω όλη αυτή την εξουσία και την λαμπρότητα αυτών των βασιλείων, σ΄ εμένα έχει παραδοθεί και τη δίνω σε όποιον εγώ θέλω. Αν λοιπόν με προσκυνήσεις θα είναι όλη δική σου»

Απαντώντας ο Ιησούς του είπε: «Φύγε από μπροστά μου σατανά. Η Γραφή λέει: Τον Κύριο τον Θεό σου θα προσκυνάς και μόνο αυτόν θα λατρεύεις.»

Παρ:4,5-8

Ο δεύτερος πειρασμός του Ιησού σύμφωνα με τον Ματθαίο και τρίτος σύμφωνα με τον Λουκά είναι ο πειρασμός της πνευματικής επάρκειας. Ο Ιησούς δεν χρειάζεται να αποδείξει το αυτονόητο. Ότι δηλαδή είναι ο Υιός του Θεού.

3ος Πειρασμός

Πάλι τον οδήγησε ο διάβολος σ΄ένα πολύ ψηλό βουνό και του έδειξε όλου του κόσμου τα βασίλεια και τη λαμπρότητά τους. Ύστερα του είπε: «Όλα αυτά θα σου τα δώσω, αν πέσεις και με προσκυνήσεις» Ο Ιησούς όμως του απάντησε: «Φύγε από μπροστά μου σατανά. Η Γραφή το λέει καθαρά: μόνο τον Κύριο το Θεό σου  θα προσκυνάς και μόνο αυτόν θα λατρεύεις.»

Παρ:4,8-10

Δεν αναφέρεται στο Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο

Τότε ο διάβολος τον πήγε στα Ιεροσόλυμα και τον έστησε στο πιο ψηλό μέρος του ναού και του είπε: «Αν είσαι Υιός του Θεού, πέσε από δω κάτω γιατί η Γραφή λέει: Θα δώσει εντολή στους αγγέλους να σε προφυλάξουν κι ακόμη θα σε σηκώσουν στα χέρια για να μη σκοντάψει  το πόδι σου σε καμιά πέτρα.» Ο Ιησούς του απάντησε: «Η Γραφή λέει: ότι δεν πρέπει να βάζεις σε δοκιμασία τον Κύριο το Θεό σου»

Παρ:4,9-12

Ο τρίτος πειρασμός του Ιησού σύμφωνα με τον Ματθαίο και δεύτερος σύμφωνα με τον Λουκά, είναι αυτός της εξουσίας, της παντοδυναμίας.

Τέλος πειρασμών

Τότε ο διάβολος άφησε τον Ιησού και άγγελοι Θεού ήρθαν και τον υπηρετούσαν.

Παρ:4,11

Ζούσε μαζί με τα θηρία και οι άγγελοι τον υπηρετούσαν

Παρ:1,13

Αφού ο διάβολος τελείωσε με όλους τους πειρασμούς έφυγε προσωρινά απ΄ αυτόν.

Παρ:4,13