ΠΟΛΙΤΕΙΑ* / Δημήτριος Γκόγκας

Τον χρόνο που τρέχει, είχε βγει βόλτα η πρωινή υγρασία

απ΄ το ηλιόφωτο θόλο κάτω και πέρα, που κλείνει

την ανθρώπινη μοναξιά στις απέραντες παραλίες μας.

Κρέμονται χρυσόπλεκτα σκουλαρίκια οι ανάσες

στα καλλίγραμμα αυτιά της ακόμα κοιμώμενης πόλης.

Αμέριμνη, αμετανόητη για τις βραδινές ασελγείς πράξεις της.

Ουδέν ίχνος πόνου στην μέση της ραχοκοκαλιάς, στη κένωση της απληστίας.  

Ένα πέπλο μυστηρίου, αραχνοΰφαντο, τυλίγει αλόγιστα τους περαστικούς, σκουρόχρωμους επισκέπτες, της ξεπεσμένης εποχής σε μια ρατσιστική εξέδρα.  

Μα, η νομιμόφρονα παράνοια και εκείνων που έρχονται γονυπετείς 

με τα ναυλωμένα πλοιάρια εξ ανατολών,

παραδομένοι στο μαύρο πέπλο ενός γαληνεμένου προφήτη

και στον μονογενή δοξασμένο θεό.

Κι όμως χρηστή δεν κατέστη η αλλόφρονα ζωή τους.

Εικάζεται πως θα γραφεί με το στερητικό πρώτο γράμμα.

Η ώρα που περιεργάζεται τις πνιγηρές ώρες, προχωρά αργά και τρανώνεται.

Ο μαύρος ύπνος, πρόσκαιρος απαθής θάνατος, γλυκόπικρους καρπούς αφήνει, συνεχίζει μονάχος και γυμνός να βρει τραχείς ανθρώπινους θορύβους

που θα ορίσουν την μέρα, θα σκαλίσουν το ρολόι και θα πούνε:

Να οι βηματισμοί των ανθρώπων, να η ιλαρή ιστορία, να το μέλλον μας.

Και οι ύστεροι τυφλοί, κρατώντας στο χέρι μια φωνή ανήκουστη και άυλη, 

με ύφος απελπισμένων και ανέλπιδων κι άλλοι αμήχανοι κρατώντας κέρατα, 

δικράνια και φτυάρια, υψώνουν τη τσιμεντένια πολιτεία.

 Σ΄ ένα μονόδρομο που αλυχτά, κραυγάζει και πνίγεται, 

καθώς ανοίγει συθέμελα, μια πελώρια γούρνα με το άλικο νερό της να κοχλάζει.

Σ΄ ένα αδιέξοδο δρόμο που ουρλιάζει και χάνεται ,

ως λιγοστεύει ο αέρας των ανθρώπων.

* Γ βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό Ποίησης ενηλίκων 2019 με θέμα: «Περιβάλλον: γη, νερό, αέρας» που διοργάνωσε η Εταιρία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου (13ης  “ΛΥΡΙΚΗ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑ”)

Δημήτριος Γκόγκας: 1η Ομαδική Ποιητική Συλλογή Εκδόσεων ΔΙΑΝΥΣΜΑ

μπορείτε να διαβάσετε τη Ποιητική Ομαδική Συλλογή πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο: 

http://issuu.com/lewnidasskylitzhs/docs/omadikh_poihtikh_syllogh-e-book

Συμμετοχή του Δημητρίου Γκόγκα  με τα ποιήματα:

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΓΙΑ ΕΝΑ ΘΑΝΑΤΟ

Με το μολύβι σβήνει ένα φως.

Έρχεται θάνατος

και σε τυλίγει σαν ένα πελώριο δένδρο με κίτρινα φύλλα.

Δεν στοχάζεται πλην των άλλων

που θα φωνάξουν με δύναμη

και θα πούνε: Αθάνατος

καθώς ένα μικρός λεμονανθός θα σβήνει.

Είναι ο Χειμώνας που λιώνει στην ζωή,

κι ανθίζει η Άνοιξη.

Η προσμονή σέρνεται με το φίδι

ανάμεσα στους στίχους του ευαγγελίου.

Είναι το ίδιο φίδι που μας έδωσε την ζωή να την ζήσουμε

και εάν προλάβουμε να ρωτήσουμε λέμε: την ζήσαμε;

Κι εσύ ζήτησες για μαξιλάρι το μπράτσο μου

και μέσα στο στρατσόχαρτο το όνειρο σου

σύννεφο να στάζει.

Η κραυγή σου πορεύεται

καθώς το ατσάλι σπάει την σιωπή

και το μαύρο την γεύεται.

Το μάτι μου κλείνει σαν πόρτα

Σαν παραθύρι με πόμολο μια πένα

Κι απλώνεται στις λιάστρες να το ξεράνει ο άνεμος.

Μέσα στο μέτρο σκάλισες την καμαρούλα σου

σε διάφανο βάζο η στάχτη κι ένα γαρύφαλλο

στην κεφαλή.

Τότε δεν μπορείς να αποφύγεις τον μέλλοντα.

Ναυαγός στη γραμμή του θανάτου.

Μ΄ ένα μολύβι κουπί ως που να φτάσεις;

*****

Λίγο πριν κοιμηθεί ένας καλός άνθρωπος

Όταν πλαγιάζει και κρυώνει

βάζει τα χέρια κάτω απ΄ το πάπλωμα

μην τ΄ αγγίξει η παγωνιά και τα σπάσει

Μερικές φορές κοιτά

με την άκρη του ματιού του την γυναίκα

που κοιμάται δίπλα του

και πιάνει την καρδιά του

Δεν θέλει να πεθάνει πρώτος

Θέλει να είναι δεύτερος όπως πάντα

Κάτω απ΄ την σκιά των σκεπασμάτων

μπορεί να δει πιο καθαρά

τους δικούς του που έφυγαν,

τους άλλους που κοιμούνται

και κείνους που έρχονται

για να γεράσουν μαζί του.

Όταν τον παίρνει ο ύπνος

είναι σίγουρος ότι έκανε το σωστό

αλλά πάντα στο βαθύ της ψυχής του

πεταρίζει ένα μικρό πουλί

έτοιμο να του κλείσει τα χείλη

να του αρπάξει με το ράμφος

την άκρη του σκεπάσματος.

Φοβάται πολύ

τρέμει μην πεθάνει πρώτος.

Δημήτριος Γκόγκας

Τα 8 παιδιά της γιαγιάς Σοφίας (της Πανικάβας) / Δημήτριος Γκόγκας

Η γιαγιά Σοφία σήκωσε το ποτηράκι με τη μέντα και το ήπιε μονορούφι, καθώς ήταν ξαπλωμένη. «Θες και συ λίγο; Πιες καλό κάνει.»

Μου έβαλε και έβρεξα τα χείλη μου.

«Μας έφεραν στο Κρωμνικό. Πριν από μας το κατοικούσαν οι Τούρκοι, το λέγανε Σαρνίτς. Έρημα σπίτια από ανθρώπους που έφυγαν, σαν και μας. Δεν τα υπολόγισαν σωστά οι μεγάλοι και τα σπίτια δεν έφταναν για όλους. Μέχρι να δουν τι να κάνουν μένανε και δυο οικογένειες μαζί. Αργότερα βρήκαν για όλους σπίτια. Εμάς μας έδωσαν ένα σπίτι στην άκρη του χωριού και μερικά μικρά χωραφάκια. Ίσα- ίσα να βάζουμε λίγο καπνό και να φτιάχνουμε μπαξέδες. Ο Παναγιώτης το έκανε παλάτι «για σένα» μου έλεγε. Έπιαναν τα χέρια του. Δουλευταράς σε όλα. Με λίγα χρήματα που είχε στη τσέπη του, αγόρασε ένα άλογο, αργότερα γελάδα, κότες, βρήκαμε κι ένα σκύλο. Δεν μας έλειψε τίποτα. Φτωχοί στην αρχή, τα πρώτα χρόνια μα είχαμε τα πάντα. Στον πρώτο χρόνο έμεινα και έγκυος. Γεννήθηκε το δεύτερο παιδί.

     Για στάσου όμως, να σου πω για το πρώτο. Όταν φύγαμε από το χωριό στον Πόντο κυνηγημένοι στο βουνό, είχαμε ήδη ένα παιδί, αβάπτιστο. Από την ώρα που γεννήθηκε ήταν άρρωστο. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να βρούνε τι είχε. Παρ΄ όλα αυτά το προσέχαμε όσο μπορούσαμε. Του δίναμε σιρόπια, έλεγαν θα γιαίνει, αλλά αυτό κάθε μέρα ήταν όπως και τα χθες. Όταν μπήκαν οι Τούρκοι στο χωριό και εμείς βιαστικά φύγαμε χωρίς τίποτα στα χέρια να κρατούμε, δώσαμε το παιδί στους γείτονες. Μουσουλμάνοι, χωρίς παιδιά, τουλάχιστον να σωθεί το παιδί. Πριν αποφασίσουμε να φύγουμε για την Ελλάδα, πήραμε την απόφαση να κατέβουμε από του βουνό, ναι, ναι πριν μπούμε στα καράβια και να δούμε για τελευταία φορά το παιδί μας. Όσο πλησιάζαμε στο χωριό και στο σπίτι που αφήσαμε, ακούγαμε από περαστικούς, ότι είχε κηδεία ενός παιδιού. «Λες ρε γυναίκα να είναι το δικό μας;» μου είχε πει ο Παναγιώτης. Τρέξαμε, σαν τρελοί τρέξαμε, ξωπίσω της κηδείας. Ήταν το παιδί μας, το πρώτο μου παιδί. Δεν άντεξε στον κόσμο τούτο. Μας άφησε όπως το αφήσαμε και μεις. Και έφυγε χωρίς όνομα. Σαν να μην ήρθε ποτέ στον κόσμο. Έκλαψα, έκλαψα, ποια μάνα δεν θα έκλαιγε για το πρώτο της παιδί. Ξεκόλλησε ένα κομμάτι από μέσα μου. Έσπασε η καρδιά μου. Όμως ο Παναγιώτης εκεί δίπλα μου. «Μην βαλαντώνεις κορίτσι μου» θα κάνουμε άλλα! Και κάναμε άλλα επτά παιδιά. Γέμισε η αυλή από παιδάκια. Γέμισε η αγκαλιά μου.

Όμως ας σου πω μια ιστορία με το δεύτερό μου μου παιδί τον Κωνσταντή. Το πρώτο στην Ελλάδα. Μεγάλωνε μια χαρά. Αρρώστησε όμως και αυτός. Είπα αυτό δεν θα το έχανα. Ο Παναγιώτης από πολύ πρωί, έλειπε στα χωράφια με το άλογο. Ήμουνα νηστική εκείνη τη μέρα, δεν είχα φάει τίποτα. Φόρτωσα το παιδί τυλιγμένο με μια κουβέρτα στον ώμο και κατηφόρισα προς τη Γαλάνη. Από εκεί θα πήγαινα στους Τοξότες και μετά στη δημοσιά για τη Ξάνθη. Έπρεπε να το δει γιατρός. Υπολόγισα ότι σε 4 με 5 ώρες θα έφτανα. Τέτοια θέληση είχα και τέτοια πίστη. Αν έβρισκα και κανένα κάρο στο δρόμο ακόμα καλύτερα. Όμως εξαντλήθηκα. Όταν έφτασα στο μονοπάτι δίπλα από το ποτάμι, τον Νέστο ντε, δεν είχα άλλες δυνάμεις. Ζαλίστηκα, έπεσα κάτω, τα μούτρα μου γέμισαν χώμα. Το φόρεμα γέμισε λάσπη. Έχανα το φως μου, νόμιζα πως θα πεθάνω. Δεν ξέρω πόση ώρα έμεινα σε κείνη τη στάση. Μπορεί και να με πήρα ο ύπνος. Δεν θυμάμαι καλά. Ξύπνησα από το κλάμα του Κωστή. Είπα: Παναγία μου σώσε εμένα και το παιδί μου. Μην αφήσεις να πεθάνει και τούτο.

Άρχισα να κόβω χόρτα, να σκάβω με τα χέρια μου και να βγάζω ρίζες από μικρά δένδρα και θάμνους και να τα μασάω. Άλλα έφτυνα άλλα έτρωγα. Πόνεσε το στομάχι μου. Κατέβηκα πιο κάτω στο ποτάμι, έπλυνα το πρόσωπο του παιδιού, το δικό μου, ήπιαμε νερό, ξεδιψάσαμε, φούσκωσε η κοιλιά μας και φτάσαμε στους Τοξότες. Η Παναγιά έκανε το θαύμα της. Βρήκαμε έναν χωρικό που πήγαινε Ξάνθη, μας κατέβασε στο νοσοκομείο. Ιλαρά είχε το παιδί, υψηλό πυρετό. Το κάμανε καλά. Δεν είχε την τύχη του πρώτου. Μα είχε κακή τύχη αργότερα. Θα σου πω παρακάτω.

Γράψε τώρα ότι γέννησα συνολικά οκτώ παιδιά. Ένα που άφησα πίσω στο Πόντο και πέθανε, χωρίς όνομα, τον Κωνσταντή, τη Σοφία, τον Χρήστο, τον Αχιλλέα, τον Γιώργο, τη Μαρία και τη Βασιλική. Και για όλους έχω να σου πω και μια ιστορία, όχι όμως σήμερα, μα όταν ξανάρθεις, έτσι γιε μου;»

Κούνησα συγκαταβατικά το κεφάλι, πήρα το μπλοκάκι και το στυλό, της φίλησα το χέρι και το μέτωπο και την σκέπασα.

«Καλό απόγευμα γιαγιά Σοφία. Θα ξανάρθω αύριο»

οι φωτογραφίες είναι από την ιστοσελίδα: https://www.tripadvisor.com.gr/LocationPhotoDirectLink-g189511-d6740090-i102606297-Kokkymelon_Traditional_Guest_House-Xanthi_Xanthi_Region_East_Macedonia_a.html

Μην τουφεκίζετε την γλώσσα / Δημήτριος Γκόγκας

Είναι η ταυτότητα ενός λαού
Είναι το όνομα και το επίθετο του
Είναι το όνομα του πατέρα του,
της μάνας του
Είναι οι χρόνοι που γεννήθηκε
Ο τόπος που μεγάλωσε
Το ύψος της μεγαλοσύνης του
Το αποτύπωμά του πάνω στη γη. 

Επισκεπτήριο Αγνοούμενου / Δημήτριος Γκόγκας

Ετοίμασαν από πολύ νωρίς το τραπέζι, χαράματα.  

Έβαλαν τα καλά τους μην του βρει μέρα που είναι άπλυτους και αστόλιστους.

Γιορτή θα έχουν.

Εκείνος αγνοούμενος σαράντα και πλέον έτη.

Θα ήταν αν θυμάμαι στα είκοσι

και τώρα συνταξιούχος εν ελευθερία με παιδιά και εγγόνια,

ίσως να ήταν μελισσουργός, πάντα του άρεσε το μέλι

και στον σιωπηλό χρόνο ποιητής όχι σπουδαίος,

ίσως λίγο πιο κάτω

μα και ακόμα πιο κάτω δεν θα τον πείραζε

όχι, όχι δεν θα τον πείραζε

τόσα που είδε,

τόσα που έκανε

και κυρίως τόσα που του έκαναν.

Θα είχε χρόνο άραγε να τους τα πει;

Φάνηκε από το βάθος του δρόμου,

σκελετωμένος και αγνώριστος.

Φορούσε ακόμα το χακί του παντελόνι,

στον ώμο του είχε το τουφέκι – μα του αφήσανε να έχει το τουφέκι;-

Πρώτη έτρεξε η αδελφή, η μάνα δεν πρόλαβε είχε αποθάνει πριν από λίγα χρόνια

κι ακολούθησε και ο πατέρας,

οι λοιποί συγγενείς, όλοι ανοίξανε την αγκαλιά τους.

Πιάνανε μονάχα κόκκαλα.

«Μη με πονάτε , μη με σφίγγετε, σας παρακαλώ με πονάτε».

Η αδελφή είχε δεθεί πάνω του.

Πότε χαμογελούσε, πότε τον φιλούσε, πότε τον παρακαλούσε κάτι να φάει.

«Οι νεκροί δεν τρώνε» τους είπε.

«Σαράντα χρόνια τώρα κάτω από το χώμα ήμουνα νηστικός και διψασμένος».

 Και εκείνοι γέλασαν.

Θυμήθηκε το τελευταίο του τσιγάρο.

Τον ήχο της σφαίρας στο κεφάλι του.

Το γδούπο του σώματός του μέσα στο πηγάδι.

Το κρύο της φιλόξενης γης.

Τα βήματα των πολιτικών πάνω από τον τάφο του.

Τις χειραψίες και τις συναλλαγές.

«Θα περάσουμε» αδελφέ. «Γύρισες κοντά μας»

Και καθώς τον αγκάλιασε, σπάσανε τα κόκκαλα

και μύρισαν « των ελλήνων τα ιερά*» πάνω από το νεκροσέντονο.

Μνημόσυνο ήτανε η επίσκεψη. Σαράντα και πλέον χρόνια.  

*Στίχος από τον Εθνικό Ύμνο των Ελλήνων

Η μετάβαση της Πανικάβας (η γυναίκα του Πανίκου) στην Ελλάδα / Ιστορία δεύτερη από τον Δημήτριο Γκόγκα

  

Η γιαγιά Σοφία με το μαύρο τσεμπέρι και την ξύλινη μαγκούρα καθότανε στο πεζούλι του μικρού της σπιτιού. Μόλις μας αντίκρισε να ανηφορίζουμε τον δρόμο και να την πλησιάζουμε, σηκώθηκε λες από σεβασμό προς τους επισκέπτες της, θες πάλι για να ετοιμαστεί η ίδια ή να ετοιμάσει το τρατάρισμα Καλώς τους μας είπε με εκείνο το αληθινό χαμόγελο του γέροντα που δεν έχει να χάσει πλέον τίποτα πλην της ζωής του. Και δεν θα λυπηθεί καθόλου για αυτό. Τι δουλειά ανθρώπινη και τούτη. Να περιμένεις τον θάνατο σαν κάτι απολύτως φυσιολογικό!

    «Έτρεχε σαν δαιμονισμένος ο νέος ανάμεσα στα σοκάκια του χωριού. Φύγετε, φύγετε έρχονται οι Τούρκοι. Ούτε που καταλάβαμε οι περισσότεροι πότε ακριβώς μπήκαν οι Τούρκοι, κακό χρόνο να έχουν, στο χωριό. Οι φωνές από τους πρώτους χωριανούς που χάνονταν άρχισαν να ακούγονται και να μας κυνηγούν σας ερινύες. Ένας εφιάλτης απλωνότανε και ένας τρόμος διέγραφε τις ματιές μας. Ήμουνα μόνη στο σπίτι, οι άλλοι δεν ήξερα. Στα χωράφια υποθέτω. Βγήκα με φόβο από την πίσω πόρτα του σπιτιού, δεν πρόλαβα να φορέσω ούτε παπούτσια, όταν αισθάνθηκα να με πιάνει το χέρι ο Παναγιώτης. Ευτυχώς σε βρήκα μου φώναξε, έλα πάμε από δω. Αρχίσαμε να τρέχουμε σαν δαιμονισμένοι, προς το βουνό και ξωπίσω μας αφηνιασμένοι τούρκοι καβαλάρηδες να πυροβολούν. Η πλαγιά του βουνού απόκρημνη, κάθετη και μεις με την δύναμη να σωθούμε, να ζήσουμε, τραβούσαμε προς την κορφή. Οι σφαίρες βούιζαν σαν μέλισσες γύρω μας, χτυπούσαν πέτρες και δένδρα, σκύβαμε, τρέχαμε, ούτε που κατάλαβα πως μία είχε καρφωθεί στη φτέρνα. Τόση δύναμη για ζωή είχαμε. Κάποια στιγμή μας χάσανε, γύρισαν και ο Παναγιώτης με πήρε στην αγκαλιά του»

     Γύρισε το κεφάλι προς το παράθυρο, δεν ήθελε να φανεί το δάκρυ.

   «Άφησα πίσω όλη μου τη ζωή. Το σπίτι, που πήγαν τα αδέλφια μου, τους αγαπημένους μου. Άφησα τα πάντα. Σαν στάχυα σκορπίστηκαν όλοι και όλα στους ανέμους.

     Τις πρώτες μέρες τρώγαμε ότι βρίσκαμε. Κατεβήκαμε από την άλλη πλευρά και φτάσαμε στη θάλασσα. Καράβια περίμεναν, να σωθεί ο κόσμος. Και εκεί έλεγαν θα φτάνανε οι Τούρκοι. Τόσο τρομαγμένο κόσμο δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη. Μην ρωτάτε πως, Βρωμούσαμε. Στο λιμάνι μας χώριζαν. Από δω για την Μακεδονία, από κει για την Θράκη. Εμένα με στέλνανε στη Ξάνθη. Τον παππού κατά Φλώρινα, Βέροια, ούτε που θυμάμαι. Το μόνο που ξέρω είναι πως είδα τον Παναγιώτη, να πηδά από τα στρατιωτικό φορτηγό, και να ανεβαίνει με ένα σάλτο στο δικό μου. Τόσο με αγαπούσε! Με αγκάλιασε και πάλι. Κοιμήθηκα μέσα του, στην δική του ασφαλή φυλακή. Φτάσαμε σούρουπο στην Ξάνθη. Μας δώσανε λίγη γαλέτα, τυρί, μια κονσέρβα. Κοιμηθήκαμε άλλος εδώ, άλλος εκεί, σε αποθήκες και στα φορτηγά μέσα. Κακό μεγάλο. Και την άλλη μέρα, δυό ώρες ποδαρόδρομο για το νέα μας Πατρίδα, το Κρωμνικό κοντά στη Γαλάνη»