Παρασκευή 8 Ιουλίου 2022

τα ποιήματα του αλφαβηταρίου των παιδικών μας χρόνων /Δημήτριος Γκόγκας

 


















Το αλφαβητάριο των παιδικών μας χρόνων, των Ι.Κ. Γιαννέλη και Γ. Σακκά που κυκλοφόρησε το 1956, βρέθηκε μετά από 45 περίπου χρόνια στα χέρια μου, από τις εκδόσεις «ΚΑΛΟΚΑΘΗ» που τύπωσαν το βιβλίο αυτό «για να θυμίζουν στους παλιούς τα πρώτα σχολικά χρόνια και να τα διηγούνται στους νέους», όπως αναφέρουν στο τέλος του.  
Ανάμεσα στις σελίδες του,  υπάρχουν υπέροχα παιδικά ποιήματα δημοτικής προέλευσης αλλά και σπουδαίων ελλήνων ποιητών που αξίζει να αναγνώσουμε ξανά.


Στο Α΄ μέρος του αναγνωστικού υπάρχουν τα παρακάτω ποιήματα



«Χαίρεται ο πεύκος το βουνό
και η ρεματιά τη λεύκα,
με το λευκό της το κορμί
και τα ασημένια φύλλα»

σελ:83
Δημοτικό
ο βασιλικός

«Μάνα, σγουρός βασιλικός,
πλατύφυλλος και δροσερός.
Μάνα, ποιος τον επότιζε
και τον εδροσολόγιζε;

Έβγαλε φύλλα και κλωνιά
κι εσκέπασαν τη γειτονιά.
 Εσκέπασαν κι εμένα,
που με έχει η μάνα ένα…»

σελ:108-109
Δημοτικό

«Φεγγαράκι φωτεινό,
φέγγει από τον ουρανό.
Σαν καντήλι κάθε βράδυ,
φέγγει μέσα στο σκοτάδι.»

σελ: 114-115
Δημοτικό

Άλφα, βήτα, γάμα, δέλτα.
 Όλα τα βιβλία φέρ΄ τα
και μολύβι και χαρτί
για να γράφω κάθε τι.
Για να γράφω γραμματάκια,
του θεού τα πραγματάκια.

Σελ:131
Δημοτικό

Στο β΄ μέρος του βιβλίου υπάρχουν τα παρακάτω ποιήματα



«Μόλις πρωί ξυπνήσω,
 Εσένα θα υμνήσω.
Θεέ μου και πατέρα
και Σε παρακαλώ,
πάλι να με φωτίσης
 και να με βοηθήσης
και τούτη την ημέρα
να είμαι παιδί καλό.»

σελ: 137



«Νάνι, νάνι το κουκλί μου,
νάνι, νάνι το μωρό μου,
νάνι, νάνι το παιδί μου
νάνι, νάνι το χρυσό μου.

Έλα ύπνε, αγκάλιασέ το
έλα, πάρ΄ το αγάλι- αγάλι
κι ελαφρά να το κοιμήσης
στη ζεστή σου την αγκάλη.

Κοιμήσου και παρήγγειλα
στην πόλη τα προικιά σου.
Στα Γιάννενα τα ρούχα σου
και τα χρυσαφικά σου»

σελ: 140-141

Δημοτικό

Χελιδόνι μου γλυκό

-Χελιδόνι μου γλυκό,
που πετάς στον ουρανό,
που ήσουνα τόσο καιρό;
Σε ζητούσα σαν τρελό.

-Ήμουνα στην ξενιτιά
κι έπαιζα μ΄  άλλα παιδιά.
Τώρα έρχομαι ξανά
στην παλιά μου τη φωλιά.

-Χελιδόνι μου γλυκό,
που πετάς στον ουρανό,
έλα κάτω να σου πω,
πως πολύ σε αγαπώ

σελ: 144
Δημοτικό
«Ήρθε η Άνοιξη παιδιά,
 και μας έφερε κλαδιά,
πεταλούδες και πουλάκια
και ωραία λουλουδάκια.»

σελ: 146


στη σημαία


Της Πατρίδας μας η σημαία
έχει χρώμα γαλανό
και στη μέση χαραγμένο
ένα κάτασπρο σταυρό.

Κυματίζει με καμάρι
Δεν φοβάται τον εχθρό.
Σαν την θάλασσα ειν΄ γαλάζια
Και λευκή σαν τον αφρό.

Σελ: 149
Αδαμ. Μαντούδη

Στο δρόμο

Στο δρόμο σαν βαδίζω,
είμαι προσεκτική.
Το βλέμμα δεν γυρίζω
εγώ εδώ κι εκεί.

Μα πιο πολύ ακόμη
προσέχω όταν φτάσω
μπρος σ΄ ένα σταυροδρόμι 
που πάω να περάσω

σελ: 153

 Πασχαλιά

Ήρθε πάλι  η Πασχαλιά
με αγάπη, με φιλιά
με αυγό και με αρνί
Χαίρετε,  Χριστιανοί.

Τι φορέματα καλά,
τι γλυκίσματα πολλά.
Τι τραγούδι και φωνή.
Χαίρετε,  Χριστιανοί.

Σελ: 160
Α. Κατακουζηνού

Οι πεταλούδες

Η Άννα

«Έλα πεταλουδίτσα μου,
στάσου να σε τσακώσω,
δεν θα σου τσαλακώσω
καθόλου τα φτερά. 
Θα σε ταΐζω ζάχαρη,
θα σού χω για σπιτάκι,
μεταξωτό κουτάκι,
θα ζήσης μια χαρά ….»

η πεταλούδα

«Για τη δική σου ζάχαρη
καθόλου δεν με μέλει.
Των λουλουδιών το μέλι,
μ΄ αρέσει πιο πολύ.
 Έχω τον κάμπο τον πλατύ,
την χλόη τη δροσάτη,
βασιλικό παλάτι,
κοπέλα μου καλή.»

σελ: 162-164

Πρωτομαγιά


Ήρθε η Πρωτομαγιά παιδιά,
στους κάμπους σκορπιστείτε,
μες στη δροσούλα κι ευωδιά,
πετάξετε, χαρήτε.

Λουλούδια φέρτε δροσερά,
κάντε όμορφο στεφάνι
και τραγουδήστε με χαρά:
«Ο Μάης, να τος φτάνει!»

Σελ:165
Ι. Συκώκη

Το καλοκαίρι

Ήρθες, ήρθες καλοκαίρι
κι ο θεός πολλά
με το άγιο του το χέρι
σκόρπισε καλά.

Στις μυρτιές κρυμμέν΄ αηδόνια
τραγουδούν γλυκά
και πετούν τα χελιδόνια
μ ΄ ελαφρά φτερά.

Όμορφ΄ άνθη στον αέρα
χύνουν μυρουδιά
 Και λουλούδια στη μητέρα
φέρνουν τα παιδιά.

Σελ: 174
Γ. Βιζυηνού
Η αυγούλα

Πρόβαλε, αυγούλα,
πρόβαλες αυγή,
και στον κόσμο χύνεις
μια γλυκιά πνοή.

Πρόβαλες αυγούλα,
πρόβαλες αυγή
κι άπλωσες το φως σου
σ΄ όλη μας τη γη.


Πρόβαλες αυγούλα,
πρόβαλες αυγή
κι άρχισε να ψέλνει
 πάλι το πουλί.

Σελ: 176

Τα δώρα του ήλιου

-Ήλιε από πού έρχεσαι;
-Από την Ανατολή
-Τι καλά μας έφερες;
-Φέρνω μήλα στις μηλιές,
ρόδα στις τριανταφυλλιές,
φέρνω αηδόνια, χελιδόνια
και τα κρύα λιώνω χιόνια.
-Και σε μένα τι έφερες;
-Δυο δροσάτα μαγουλάκια
και δυο κόκκινα χειλάκια.


Σελ: 177
Δημοτικό
Φεγγαράκι

Φεγγαράκι ταπεινό,
περπατεί στον ουρανό.
Ανεβαίνει στα ψηλά
 και μας βλέπει και γελά.

Έλα κάτω  στρογγυλό
Φεγγαράκι μου καλό.
Έλα μην αργείς πολύ,
το παιδί παρακαλεί.

Σελ: 179
Α. Κατακουζηνού
Η αγελάδα

Η καλή μας η αγελάδα
τρώει κάτω στη λιακάδα
μικρά χόρτα και μεγάλα
 για να κατεβάση γάλα.

 Να το κάνουνε τυράκι,
να το κάνουν βουτυράκι,
να το βάλουνε στο πιάτο,
να μου πουν : ορίστε φά΄ το.

Σελ: 183
Γ. Βιζυηνού
Ο κόκορας

Ένας κόκορας ολάσπρος
με ψηλό λειρί
καμαρώνει και φουσκώνει
και λιλιά φορεί
 και θαρρεί πως το κοτέτσι
μόλις τον χωρεί.

Άμα βρει κανένα σπόρο
μέσα στην αυλή,
το κεφάλι του σηκώνει
και το διαλαλεί,
να το μάθουνε σε Δύση
και σ΄ Ανατολή.

Σελ: 190
Ζ. Παπαντωνίου

«Στου παππού το περιβόλι,
που το αγαπούμε όλοι,
είναι μια κολοκυθιά,
πλάι- πλάι στη ροδιά.
Κάνει πέντε κολοκύθια,
στρογγυλά μα την αλήθεια.
Θα τα δώσει ο παππούς,
 μποναμά της αλεπούς.
Δύο να δέσει στην ουρά της
 κι όλα τ΄ άλλα στα παιδιά της».

«Στου χαμένου την αυλή
άσπρος κόκορας λαλεί.
Και του πήρα τη λαλιά
να τραγουδήσω τη μηλιά».

-Μηλίτσα που΄ σαι στο γκρεμό
με μήλα φορτωμένη,
τα μήλα σου λιμπίζομαι
και τον γκρεμό φοβούμαι.
-Σαν τον φοβάσαι τον γκρεμό,
 έλ΄ απ΄ το μονοπάτι.
Να σου χαρίσω τα γλυκά
 και μυρωδάτα μήλα.

Σελ: 191-195      

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου