τα ποιήματα του αλφαβηταρίου των παιδικών μας χρόνων /Δημήτριος Γκόγκας

 

Το αλφαβητάριο των παιδικών μας χρόνων, των Ι.Κ. Γιαννέλη και Γ. Σακκά που κυκλοφόρησε το 1956, βρέθηκε μετά από 45 περίπου χρόνια στα χέρια μου, από τις εκδόσεις «ΚΑΛΟΚΑΘΗ» που τύπωσαν το βιβλίο αυτό «για να θυμίζουν στους παλιούς τα πρώτα σχολικά χρόνια και να τα διηγούνται στους νέους», όπως αναφέρουν στο τέλος του.  

Ανάμεσα στις σελίδες του,  υπάρχουν υπέροχα παιδικά ποιήματα δημοτικής προέλευσης αλλά και σπουδαίων ελλήνων ποιητών που αξίζει να αναγνώσουμε ξανά.

Στο Α΄ μέρος του αναγνωστικού υπάρχουν τα παρακάτω ποιήματα

«Χαίρεται ο πεύκος το βουνό

και η ρεματιά τη λεύκα,

με το λευκό της το κορμί

και τα ασημένια φύλλα»

σελ:83

Δημοτικό

ο βασιλικός

«Μάνα, σγουρός βασιλικός,

πλατύφυλλος και δροσερός.

Μάνα, ποιος τον επότιζε

και τον εδροσολόγιζε;

Έβγαλε φύλλα και κλωνιά

κι εσκέπασαν τη γειτονιά.

 Εσκέπασαν κι εμένα,

που με έχει η μάνα ένα…»

σελ:108-109

Δημοτικό

«Φεγγαράκι φωτεινό,

φέγγει από τον ουρανό.

Σαν καντήλι κάθε βράδυ,

φέγγει μέσα στο σκοτάδι.»

σελ: 114-115

Δημοτικό

Άλφα, βήτα, γάμα, δέλτα.

 Όλα τα βιβλία φέρ΄ τα

και μολύβι και χαρτί

για να γράφω κάθε τι.

Για να γράφω γραμματάκια,

του θεού τα πραγματάκια.

Σελ:131

Δημοτικό

Στο β΄ μέρος του βιβλίου υπάρχουν τα παρακάτω ποιήματα

«Μόλις πρωί ξυπνήσω,

 Εσένα θα υμνήσω.

Θεέ μου και πατέρα

και Σε παρακαλώ,

πάλι να με φωτίσης

 και να με βοηθήσης

και τούτη την ημέρα

να είμαι παιδί καλό.»

σελ: 137

«Νάνι, νάνι το κουκλί μου,

νάνι, νάνι το μωρό μου,

νάνι, νάνι το παιδί μου

νάνι, νάνι το χρυσό μου.

Έλα ύπνε, αγκάλιασέ το

έλα, πάρ΄ το αγάλι- αγάλι

κι ελαφρά να το κοιμήσης

στη ζεστή σου την αγκάλη.

Κοιμήσου και παρήγγειλα

στην πόλη τα προικιά σου.

Στα Γιάννενα τα ρούχα σου

και τα χρυσαφικά σου»

σελ: 140-141

Δημοτικό

Χελιδόνι μου γλυκό

-Χελιδόνι μου γλυκό,

που πετάς στον ουρανό,

που ήσουνα τόσο καιρό;

Σε ζητούσα σαν τρελό.

-Ήμουνα στην ξενιτιά

κι έπαιζα μ΄  άλλα παιδιά.

Τώρα έρχομαι ξανά

στην παλιά μου τη φωλιά.

-Χελιδόνι μου γλυκό,

που πετάς στον ουρανό,

έλα κάτω να σου πω,

πως πολύ σε αγαπώ

σελ: 144

Δημοτικό

«Ήρθε η Άνοιξη παιδιά,

 και μας έφερε κλαδιά,

πεταλούδες και πουλάκια

και ωραία λουλουδάκια.»

σελ: 146

στη σημαία

Της Πατρίδας μας η σημαία

έχει χρώμα γαλανό

και στη μέση χαραγμένο

ένα κάτασπρο σταυρό.

Κυματίζει με καμάρι

Δεν φοβάται τον εχθρό.

Σαν την θάλασσα ειν΄ γαλάζια

Και λευκή σαν τον αφρό.

Σελ: 149

Αδαμ. Μαντούδη

Στο δρόμο

Στο δρόμο σαν βαδίζω,

είμαι προσεκτική.

Το βλέμμα δεν γυρίζω

εγώ εδώ κι εκεί.

Μα πιο πολύ ακόμη

προσέχω όταν φτάσω

μπρος σ΄ ένα σταυροδρόμι 

που πάω να περάσω

σελ: 153

 Πασχαλιά

Ήρθε πάλι  η Πασχαλιά

με αγάπη, με φιλιά

με αυγό και με αρνί

Χαίρετε,  Χριστιανοί.

Τι φορέματα καλά,

τι γλυκίσματα πολλά.

Τι τραγούδι και φωνή.

Χαίρετε,  Χριστιανοί.

Σελ: 160

Α. Κατακουζηνού

Οι πεταλούδες

Η Άννα

«Έλα πεταλουδίτσα μου,

στάσου να σε τσακώσω,

δεν θα σου τσαλακώσω

καθόλου τα φτερά. 

Θα σε ταΐζω ζάχαρη,

θα σού χω για σπιτάκι,

μεταξωτό κουτάκι,

θα ζήσης μια χαρά ….»

η πεταλούδα

«Για τη δική σου ζάχαρη

καθόλου δεν με μέλει.

Των λουλουδιών το μέλι,

μ΄ αρέσει πιο πολύ.

 Έχω τον κάμπο τον πλατύ,

την χλόη τη δροσάτη,

βασιλικό παλάτι,

κοπέλα μου καλή.»

σελ: 162-164

Πρωτομαγιά

Ήρθε η Πρωτομαγιά παιδιά,

στους κάμπους σκορπιστείτε,

μες στη δροσούλα κι ευωδιά,

πετάξετε, χαρήτε.

Λουλούδια φέρτε δροσερά,

κάντε όμορφο στεφάνι

και τραγουδήστε με χαρά:

«Ο Μάης, να τος φτάνει!»

Σελ:165

Ι. Συκώκη

Το καλοκαίρι

Ήρθες, ήρθες καλοκαίρι

κι ο θεός πολλά

με το άγιο του το χέρι

σκόρπισε καλά.

Στις μυρτιές κρυμμέν΄ αηδόνια

τραγουδούν γλυκά

και πετούν τα χελιδόνια

μ ΄ ελαφρά φτερά.

Όμορφ΄ άνθη στον αέρα

χύνουν μυρουδιά

 Και λουλούδια στη μητέρα

φέρνουν τα παιδιά.

Σελ: 174

Γ. Βιζυηνού

Η αυγούλα

Πρόβαλε, αυγούλα,

πρόβαλες αυγή,

και στον κόσμο χύνεις

μια γλυκιά πνοή.

Πρόβαλες αυγούλα,

πρόβαλες αυγή

κι άπλωσες το φως σου

σ΄ όλη μας τη γη.

Πρόβαλες αυγούλα,

πρόβαλες αυγή

κι άρχισε να ψέλνει

 πάλι το πουλί.

Σελ: 176

Τα δώρα του ήλιου

-Ήλιε από πού έρχεσαι;

-Από την Ανατολή

-Τι καλά μας έφερες;

-Φέρνω μήλα στις μηλιές,

ρόδα στις τριανταφυλλιές,

φέρνω αηδόνια, χελιδόνια

και τα κρύα λιώνω χιόνια.

-Και σε μένα τι έφερες;

-Δυο δροσάτα μαγουλάκια

και δυο κόκκινα χειλάκια.

Σελ: 177

Δημοτικό

Φεγγαράκι

Φεγγαράκι ταπεινό,

περπατεί στον ουρανό.

Ανεβαίνει στα ψηλά

 και μας βλέπει και γελά.

Έλα κάτω  στρογγυλό

Φεγγαράκι μου καλό.

Έλα μην αργείς πολύ,

το παιδί παρακαλεί.

Σελ: 179

Α. Κατακουζηνού

Η αγελάδα

Η καλή μας η αγελάδα

τρώει κάτω στη λιακάδα

μικρά χόρτα και μεγάλα

 για να κατεβάση γάλα.

 Να το κάνουνε τυράκι,

να το κάνουν βουτυράκι,

να το βάλουνε στο πιάτο,

να μου πουν : ορίστε φά΄ το.

Σελ: 183

Γ. Βιζυηνού

Ο κόκορας

Ένας κόκορας ολάσπρος

με ψηλό λειρί

καμαρώνει και φουσκώνει

και λιλιά φορεί

 και θαρρεί πως το κοτέτσι

μόλις τον χωρεί.

Άμα βρει κανένα σπόρο

μέσα στην αυλή,

το κεφάλι του σηκώνει

και το διαλαλεί,

να το μάθουνε σε Δύση

και σ΄ Ανατολή.

Σελ: 190

Ζ. Παπαντωνίου

«Στου παππού το περιβόλι,

που το αγαπούμε όλοι,

είναι μια κολοκυθιά,

πλάι- πλάι στη ροδιά.

Κάνει πέντε κολοκύθια,

στρογγυλά μα την αλήθεια.

Θα τα δώσει ο παππούς,

 μποναμά της αλεπούς.

Δύο να δέσει στην ουρά της

 κι όλα τ΄ άλλα στα παιδιά της».

«Στου χαμένου την αυλή

άσπρος κόκορας λαλεί.

Και του πήρα τη λαλιά

να τραγουδήσω τη μηλιά».

-Μηλίτσα που΄ σαι στο γκρεμό

με μήλα φορτωμένη,

τα μήλα σου λιμπίζομαι

και τον γκρεμό φοβούμαι.

-Σαν τον φοβάσαι τον γκρεμό,

 έλ΄ απ΄ το μονοπάτι.

Να σου χαρίσω τα γλυκά

 και μυρωδάτα μήλα.

Σελ: 191-195      

Η Δίαιτα του Δημήτρη του Βενέτη Βενετίου*

 

 

Η πιο κατάλληλη στιγμή ν΄ αδυνατίσω
δεν είναι όταν πάω να τσιμπήσω,
εις την ταβέρνα μια μπριζόλα, παστουρμά
κι αν έχει έτοιμο, μερίδα μουσακά.
 
Κείνη η στιγμή δεν έφτασε σας λέω.
Σε κάθε πειρασμό: τραβάτε με κι ας κλαίω.
Λίγο τζατζίκι, χτυπητή και μπουγιουρντί!
Βρε κάτι δίαιτες που έχει η ζωή!
 
Τα γλυκερίδια, η πίεση, στο αίμα,
όλα ανεβαίνουνε, μα είν΄ μεγάλο ψέμα!
Άλλα αισθάνομαι και άλλα ο γιατρός!
Δεν με φοβίζει ο μεταβολισμός!
 
Κάθε κοψίδι, το βαφτίζω κουνουπίδι.
και του παράδεισου κρατώ το αντικλείδι.
Ο άγιος Πέτρος μου φωνάζει μα εγώ,
μόνο εξηγήσεις, δίνω στον θεό!
 
Η  διαιτολόγος μου το είπε: ναι, τα σκέτα
να προτιμώ τη μπάρα απ΄ την γκοφρέτα.
Μα της απάντησα η γλύκα της μεγάλη.
Μέχρι να φτάσει στο στομάχι θέλω κι άλλη!
 
«Πάω», η σύζυγος μου λέει: «κατά διαόλου»
«Δεν αγαπάς τις δίαιτες καθόλου»
Κι αν θέλετε να πω το μυστικό.
Πάτε γυράδικο για ένα τυλιχτό.
 
«Από Δευτέρα» υποσχέθηκα και πάλι.
Μα ο γείτονας μας, άναψε μαγγάλι.
«Έλα Δημήτρη, για παρέα και ποτό!
Έχω λουκάνικο, μπιφτέκι γεμιστό!»
 
Μην τον προσβάλλω, δεν θ΄ αρέσει στην Κυρία.
Πιάσε κουμπάρε μου την κρύα Ζιβανία.
Ετοίμασε το ξηροκάρπι, επιτέλους
και κάλεσε τ΄ ασθενοφόρο για το τέλος!
 
Οι συγγενείς κι οι φίλοι με φωνάζουν.
«Δημήτρη σου τα λέγαμε!» κραυγάζουν.
Τώρα μου δίνουνε ορούς σ΄ ένα κρεβάτι
και η γυναίκα μου, μου κλείνει τ΄ ΄να μάτι.
 

*Κατά κόσμον: Δημήτριος Γκόγκας

Πίσω από τις κολόνες (η ξεχασμένη ιστορία της Φανής, της Φανούλας)

 

 γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας

Την είχα δει για πρώτη φορά πολύ μικρός θυμάμαι, θα ήμουν και 8 χρονών, να κάθεται όρθια στηριζόμενη σε στύλο της ΔΕΗ στην μικρή γειτονιά που έμενα. Έρχεται στον νου μου, η λεπτή κορμοστασιά της, το αχτένιστο αρύ μαλί της, το αμίλητο στεγνό πρόσωπό, χαρακωμένο από τις σκέψεις και τις έννοιες, από κάποια θαρρείς περίεργη καταφρόνια, και ένα βαρύ μειδίασμα που ταξίδευε αδιόρατα, σε κάθε κίνησή της, που δεν ήξερες αν σε παρέπεμπε σε πόνο ή σε χνάρια χαράς. Το δεύτερο θεωρούσα πως ήταν απίθανο.

Οι απορίες μας για την Φανή ήταν πολλές, αλλά ποτέ δεν εύρισκαν απαντήσεις. Οι μεγαλύτεροι, οι γονείς μας απέφευγαν να μιλήσουν. Αυτό όμως που δεν μπορούσαν να μας κρύψουν, γιατί το ζούσαμε όλα τα παιδιά ήταν η γελαστική διάθεση με την οποία εμείς τα σώφρονα παιδιά αντιμετωπίζαμε την Ανθή. Σαν ένα περιθώριο τετραδίου, που έπρεπε να το μουντζουρώνουμε.

Ζούσε με την γιαγιά της σε μια γερασμένη μπαράγκα, απ΄ όπου έμπαινε το κρύο και η μοναξιά. Οι δύο πλευρές της παράγκας ήταν πλινθόχτιστες και οι άλλες με τσιμεντολιθους. Ένα μικρό ακατάσταστο σπιτάκι κάπου εκεί στην άκρη του δρόμου προς την Εκκλησία.

Το καθημερινό της φαγητο, σαν σκύβαλλα του δρόμου. Το τσουκάλι πάντα άχνιζε, άλλά καθώς προχωρούσε η μέρα, πάντα μασούσε κάτι στο στόμα της. Μια φέτα χωμί, κάποιο λαχανικό, ήθελε θαρρείς να έχει την γεύση της ζωής μέσα στο στόμα της.

Δεν μιλούσε σχεδόν σε κανένα, πληροφορίες για την παιδική της ηλικία δεν υπάρχαν. Οι γονείς χάθηκαν μέσα στον χρόνο και αυτή αφέθηκε στην αγκαλιά της απαιτητικής και δεσποτικής γιαγιάς. Μεγάλωνε κλεισμένη στο καβούκι της, με μια ζακετούλα να καλύπτει τους ασθενικούς ώμους της. Φλερτ στην ζωή της δεν γνώρισε, αν και υπήρχε μια φήμη ότι το σαλεμένο της μυαλό, ακρωτηριάστηκε ακόμα περισσότερο από μια ερωτική απογοήτευση. Έτσι δεν γνώρισε και τον σαρκικό έρωτα. Παρθένα στην μοναχική ζωή της.

Η πίεση της γιαγιας, μια πίεση που δεν καταλάβαμε ποτέ, που δεν μπορέσαμε να κατανοήσουμε ποτε, δημιούργησε κάγκελα παντού. Στο σπίτι, στην αυλή ακόμα και στον μπαξέ. Κάπου κάπου, συμμετέχοντας στις συζητήσεις έβγαζε κάποιες λέξεις από το στόμα της, σαν ήχους παράξενους και από άλλο κόσμο. Τον κόσμο της.

Και επειδή ο κόσμο της, δεν συμβάδιζε με τον δικό μας, αποφάσισε να υποταχτεί. Θα την πάντρευαν καθώς πλησίαζε και ο θάνατος της γιαγιάς με ένα συνδημότη, για να έχει ένα αποκούμπι στην ζωή της. Ο γάμος έγινε βράδυ, όπως σκοτάδι είχε και στην ψυχή της. Οι γυναίκες της γειτονιάς καταπιάστηκαν από νωρίς με τις προετοιμασίες του γάμου της, και κάποιες μίλησαν όχι με κακία για μια μεταμόρφωση ενός ασχημόπαπου. Τα ανθάκια από τον κήπο της στόλιζαν τα αραιά μαλλιά της.

Στην Εκκλησιά όλο το χωριό, να γεμίσει το περιθώριο της ζωής μας.

Αργά πολύ αργά μάθαμε ότι η Φανή έφυγε από το νυφικό κρεβάτι και επέστρεψε στην παράγκα της. Από τότε που έφυγα ακόμα δεν έχω ακούσει νέα της. Μάλλον θα χάθηκε και αυτή όπως τα ανθάκια του κήπου της. 

 Μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα την έκαναν να περιθωριοποιείται από μόνη της αν και η υπόλοιπη υγιής κοινωνία του χωριού ποτέ δεν την είχε διαγράψει από την ζωή της. Πάντα την καλούσαν στις γυναικείες συζητήσει, αλλά πάντα απέφευγε την συντροφιά.

Συνηθισμένη σκηνή, στα πλαίσια μιας εννοούμενης καλής συμπεριφοράς οι γυναίκες όταν κατέβαιναν στο περίπτερο δίπλα από την αλάνα του γηπέδου, την φώναζαν να πάει και να καθίσει στην παρέα τους αλλά μέχρι εκεί. Η ίδια η Φανούλα καθότανε παράμερα και δεν συμμετείχε καθόλου.  
Η Φανή δεν βοηθούσε την κατάσταση και με την συμπεριφορά της. Κλεινότανε όλο και περισσότερο στον κόσμο της και δεν έβγαζε καμιά μιλιά . Λες και ήθελε να πνίξει και να κρατήσει μέσα της όλες τις λέξεις του κόσμου, όλο της το βιος, μικρό ή μεγάλο κανείς δεν έμαθε ποτέ. Η καρδιά της ένας καλά κρυμμένος θυσαυρός. Φορούσε πάντα ρούχα χρώματος σκούρου, με ιδιαίτερη έμφαση στα γκρίζα και τα μαύρα, αν και δεν θα θα ταίριαζε κάτι άλλο στην περίπτωσή της. Η ζακέτα επιμελώς μπαλωμένη και η στενή της φουστίτσα, κάλυπτε τα μικρά κοκκάλινα πόδια της. Περπατούσε σχεδόν σέρνοντας τα πόδια της στην χωμάτινη γη, μια γη που μετά βίας την άντεχε. Είχε εκείνο το περπάτημα του ετοιμοθάνατου όνειρου, το περπάτημα της νυσταγμένης ζωής, της έτοιμης από καιρό να πέσει και να κοιμηθεί στον αιώνα των αιώνων. Η Φανή ζούσε μέσα στην δική της κόλαση, στο δικό της κοινωνικό αδιέξοδο, στην σιδερόφρακτη φυλακή της.

Κάπου κάπου ξεπρόβαλε με το μικρό τσαπάκι στον λαχανόκηπο της θείας της, σκαλίζοντας τις ντοματιές, τις πιπεριές, τις μαλιτζάνες. Όταν περνούσε κάποιος γνωστός σήκωνε το κεφάλι σαν κάτι να ζητούσε, σαν να ήθελε να πει μια κουβέντα, να ανταλλάξει έναν χαιρετισμό, αλλά έβγαζε εκείνο το τρεμουλιαστό μειδίαμα, όμοιο με κατηφόρα θανάτου, ίδιο με την διαδρομή προς την τελευταία κοίμηση. Η Φανή πίστευα ότι κοιμότανε ενώ ζούσε στον άλλο κόσμο. Παρέα με αγγέλους ή διαόλους δεν ξέρω, δεν γνωρίζα τις σκέψεις της, δεν συζητούσα τα όνειρά της, ήμουν πολύ μικρός και αυτή πολύ μεγάλη για να ανταλλάσει κουβέντες μαζί μου. Ένα γεια σου Φανούλα έφτανε αλλά εκείνη ποτέ δεν μου έλεγε κάτι. Μόνο κουνούσε το κεφάλι της σαν να το θεωρούσε δεδομένο τον χαιρετισμό μου και προσπερνούσε την κίνησή μου σαν να έλεγε  εγώ φεύγω και πάω στον κόσμο μου, φεύγω γιατί με περιμένουν......Ποιοι; 
Πολλά χρόνια αργότερα, αφού απεβίωσε η γιαγιά της τα ίχνη της χάθηκαν. Κάποιοι ανέφεραν στις συζητήσεις των καφενείων και στα κουτσομπολιά των γυναικών, ότι βρισκότανε σε μοναστήρι παρακείμενης περιοχής και άλλη την εντόπισαν σε Κεφαλοχώρι του Κάμπου, πλησίον της δικής μας Κοινότητας, του Στρυμονικού. 
Η Φανή, η Φανούλα για όλους μας, στα 70 χρόνια της,  αποχαιρέτησε την ζωή μια ανοιξιάτικη μέρα του Φλεβάρη το 2014. Η σωρός της μεταφέρθηκε στην πατρίδα της το Στρυμονικό και τοποθετήθηκε εκεί που η αιώνια κοίμηση θα την ξεκουράζει από την μοναξιά και το περιθώριο. Αγκαλιά, είμαι σίγουρος πλέον για αυτό, με τους αγγέλους. Καλό της ταξίδι

============================================
 

Παρατήρηση: Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική και  απλώς βοηθά την φαντασία και ενισχύει την ιστορία.

Μίκης Θεοδωράκης Αντώνης Καλογιάννης Το Σφαγείο

Μαθητική στολή και ευπρεπής εμφάνιση στην Κύπρο και στην Ελλάδα

      

Πολλά έχουν ειπωθεί το τελευταίο διάστημα για την Μαθητική στολή, την ευπρέπεια στην εμφάνισή τους με αφορμή κάποια περιστατικά που είδαν το φως της δημοσιότητας και είχαν σαν αποτέλεσμα, είτε την αντιπαράθεση μεταξύ μαθητών και Διευθυντή Γυμνασίου ή Λυκείου, αλλά και προκάλεσαν την οργισμένη αντίδραση γονέων. Αφορμή για το κείμενο αποτέλεσε μια δική μου αντιπαράθεση με «φίλους» του ΦΒ και μάλιστα καθηγητών εν ενεργεία οι οποίοι βρήκαν τις απόψεις μου περί τήρησης των οδηγιών, των κανόνων τόσο του Υπουργείου όσο και των ιδίων σχολικών μονάδων, ανεδαφικές, συντηρητικές και μάλλον ξένες με την υπάρχουσα αισθητική της  σύγχρονης κοινωνίας και τάξης. Πριν όμως προχωρήσουμε στην παράθεση των προβλεπομένων τόσο από την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, όσο και από τους εσωτερικούς κανονισμούς του συνόλου των Σχολικών Μονάδων ας διαβάσουμε τι σημαίνει: ευπρεπής και τι ευπρέπεια

 

     Σε κοινό ελληνικό λεξικό διαβάζουμε: Ευπρεπής είναι αυτός που είναι κοινώς σωστός και αποδεκτός, που δε θίγει την κοινά αποδεκτή αισθητική, ηθική κ.λπ, που έχει γενικά επιμελημένη και σοβαρή εμφάνιση

 

Στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Γλώσσας γράφεται: ευπρεπής -ής -ές [efprepís]: 1.για πρόσωπο ή για εκδήλωση που είναι σύμφωνη με ό,τι επιβάλλουν οι κανόνες της καλής κοινωνικής συμπεριφοράς. ANT απρεπής: Ένας ~ άνθρωπος δε σχολιάζει άτομα που είναι απόντα. Ο τρόπος με τον οποίο αρνήθηκε την πρόσκληση δεν ήταν καθόλου ~. || Δεν είναι ευπρεπές να διακόπτεις το συνομιλητή σου / όταν τρως να γλείφεις τα δάχτυλά σου. || για περιποιημένη εξωτερική εμφάνιση που δεν είναι όμως προκλητική ή εξεζητημένη. 2. για κτ. που έχει γίνει με επιμέλεια και γνώση, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι ικανοποιητικό και να μην προκαλεί αρνητικά σχόλια: Παρουσίασε μια πολύ ευπρεπή παράσταση. Tο επίπεδο της δουλειάς του είναι πολύ

 

Ευπρέπεια η [efprépia]: η ιδιότητα του ευπρεπούς (κυρ. στη σημ. 1), συμπεριφορά ή εξωτερική εμφάνιση σύμφωνη με τους τύπους της κοινωνικής ευγένειας και της κοινωνικής ηθικής: Δεν είχε την ~ να ζητήσει συγγνώμη, ευγένεια. ANT απρέπεια. H ~ δε μου επιτρέπει να κυκλοφορώ με κουρέλια, αξιοπρέπεια. Είναι ντυμένος με ~, κόσμια, σεμνά.

[λόγ. < αρχ. εὐπρέπεια `καλή εμφάνιση΄ κατά τη σημ. της λ. ευπρεπής]

 

Στο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας του Κ. Μπαμπινιώτη σημειώνεται:    

    ευπρέπεια η πολιτική ορθότητα (βλ. λ. πολιτικός). ευπρεπής, -ής, -ες {ευπρεπούς | -είς (ουδ. -ή)· ευπρεπέστ-ερος, -ατος} αυτός που κατά την κρατούσα άποψη θεωρείται σωστός και αποδεκτός. που δεν προσβάλλει την κοινή αισθητική, ηθική κ.λπ.: ~ εμφάνιση/ στάση / γλώσσα/ ντύσιμο / παρουσία / συμπεριφορά 1 συμβιβασμός συν. αξιοπρεπής, καθωσπρέπει, κόσμιος λντ. ανάρμοστος, απρεπής 2. (ειδικότ.) αυτός που έχει ωραία και σοβαρή εμφάνιση- ευπαρουσίαστος: - έκδοση / χώρος / σχολείο συν. εμφανίσιμος, ευπρόσωπος. — ευπρεπώς επίρρ. [αρχ.{. ·** ΣΧΟΛΙΟ λ. συνέπεια. ΙϋΤΥΜ. αρχ. < εύ- + -πρεπης< πρέπω]. ευπρεπίζω ρ. μετβ. [μτγν.I [ευπρέπισ-α, - τηκα. -μένος} (λόγ.) επιμελούμαι την εμφάνιση (κάποιου), τακτοποιώ: - τον χώρο ι το δωμάτιο πρέπει να ξυριστεί, να ευπρεπιστεί λιγάκι συν. καλλωπίζω, (για χώρους) συγυρίζω, διακοσμώ. — ευπρεπισμός (ο).

 Από παρέλαση μαθητών στην Ελλάδα

*

Στη ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου διαβάζουμε:

     Με βάση την εγκύκλιο dme4280, ημερομηνίας 28 Σεπτεμβρίου 2009, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού σε σχέση με το θέμα της ευπρεπούς εμφάνισης διευκρινίζει ότι αυτή καθορίζεται από την κάθε σχολική μονάδα με βάση την κοινή λογική και την καλαισθησία, μέσα σε πνεύμα συνεργασίας, αλληλοσεβασμού και διαλόγου με συναινετικές διαδικασίες και με εμπλοκή όλων των ενδιαφερόμενων μερών (εκπαιδευτικών, μαθητών, γονιών). Για την αποφυγή αχρείαστων αντιπαραθέσεων και εντάσεων αναφορικά με το θέμα της ευπρεπούς εμφάνισης, για την οποία υπάρχουν διάφορες ερμηνείες και απόψεις, διευκρινίζεται ότι μπορεί να ισχύσει σε κάθε σχολική μονάδα το πιο κάτω πλαίσιο, το οποίο έχει περιληφθεί στους Εσωτερικούς Κανονισμούς διάφορων σχολείων και ήδη εφαρμόζεται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα:

     Ως μη ευπρεπής θεωρείται η προκλητική εμφάνιση και αυτή που παραβιάζει τους επικρατούντες κανόνες της αισθητικής και ηθικής. Με βάση αυτό το σκεπτικό, το σχολείο θεωρεί ως μη ευπρεπή και προκλητική εμφάνιση τα πιο κάτω:

     Ως υπερβολές θεωρούνται για τους μαθητές τα πολύ μακριά ή βαμμένα μαλλιά, το ιδιόρρυθμο κούρεμα, το εμφανές αξύριστο πρόσωπο, τα γένια ή το υπογένειο, τα σκουλαρίκια, βραχιόλια, οι διακοσμητικές καδένες και αλυσίδες και άλλα παρόμοια.

        Για τις μαθήτριες θεωρείται υπερβολή η ιδιόρρυθμη κόμμωση (βαμμένα ή φουντωτά μαλλιά ή εξεζητημένες ανταύγειες), το μακιγιαρισμένο πρόσωπο και το χαμηλόμεσο παντελόνι ή η κοντή φούστα και τα μακριά ή βαμμένα νύχια. Οι μαθήτριες μπορούν να φέρουν δακτυλίδια (αλλά όχι πολλά ή φανταχτερά) ή βραχιόλια (σε λελογισμένο αριθμό), τα παραδοσιακά σκουλαρίκια και φουλάρια που να ταιριάζουν με τις αποχρώσεις της στολής.

  
   Γενικά, τόσο οι μαθητές όσο και οι μαθήτριες θα πρέπει να αποφεύγουν το προκλητικό ντύσιμο και επιλογές που δε συνάδουν με τη μαθητική ιδιότητα και την ευπρεπή εμφάνιση, όπως έχει καθοριστεί πιο πάνω.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες προσέρχονται καθημερινά στο σχολείο χωρίς υπερβολές, οι οποίες, κατά γενική ομολογία, δε συνάδουν με τη μαθητική ιδιότητα.

 

Σε εγκύκλιου περιφερειακού Λυκείου της Κύπρου έχει γραφτεί μεταξύ άλλων:

 

Σε μαθητή ή μαθήτρια του οποίου/της οποίας η εμφάνιση δεν είναι κόσμια και σύμφωνη με τη σχετική εγκύκλιο του ΥΠΠ δε θα επιτραπεί να υπογράψει στο Βιβλίο Πιστοποιητικών Σπουδών.

 

Μαθητής ή μαθήτρια που δε θα υπογράψει στο Βιβλίο Πιστοποιητικών Σπουδών, δε θα μπορέσει να παραστεί στην τελετή αποφοίτησης.

 

Σημείωση Α΄ :  Υπενθυμίζεται ότι οι τελειόφοιτοι μαθητές και μαθήτριες οφείλουν να προσέλθουν στην τελετή αποφοίτησης στις 6:45 μ.μ., με τη στολή τους.Τα αγόρια με άσπρο πουκάμισο, γκρίζο ή μπλε τζιν παντελόνι (όχι σχισμένο)  και τα κορίτσια με άσπρο πουκάμισο και μπλε φούστα.

 

Σημείωση Β΄ :     Ειδοποιούνται οι μαθητές ότι, για να πάρουν Απολυτήριο ή το Αποδεικτικό Απόλυσης, πρέπει να τακτοποιήσουν όλες τις εκκρεμότητές τους, οικονομικές ή άλλες (π.χ. επιστροφή Λογοτεχνικού Βιβλίου και άλλων βιβλίων Βιβλιοθήκης, κλειδιών φοριαμών, κ.ά.), σε σχέση με το Σχολείο.

 

      Προφανώς και για την τήρηση των οδηγιών και κανόνων στα Εκπαιδευτήρια την ευθύνη φέρουν οι εκάστοτε Διευθυντές μαζί με το σύλλογο των Καθηγητών. Και ως «πιστοί και φιλότιμοι» πολίτες θα πρέπει να δεχόμαστε την κρίση τόσο των καθηγητών, όσο και των Διευθυντών αλλά και της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας  στους οποίους εμπιστευόμαστε την εκπαίδευση των παιδιών μας. Αν υπάρχουν αντιρρήσεις, που σίγουρα θα υπάρχουν, αυτές μπορούν να συζητηθούν μέσω των συλλογικών οργάνων, που τη λειτουργία τους σε άλλα μείζονα ζητήματα και θέματα επικαλούνται οι καθ΄  όλα συμπαθητικοί εκπαιδευτές.

 

      Επίσης οι σύλλογοι γονέων καλό θα είναι εάν έχουν διαφορετικές απόψεις και προτάσεις να τις υποβάλλουν εμπεριστατωμένες και πλήρως αιτιολογημένες και όχι να υπερασπίζονται τις στιλιστικές πολλές φορές αποκρουστικές επιλογές των κανακάρηδων με φωνές, βρισιές, πέταγμα κροτίδων και επιθέσεις κατά των εκπαιδευτών.Δεν είναι δε λίγοι οι «φίλοι» επαιδευτές που τώρα μιλούν για «απελευθέρωση» του τρόπου ελέγχου της ενδυμασίας των μαθητών, αλλά όταν οι ίδιοι αναλαμβάνουν τη θέση του «αποφασίζειν» κάνουν πάντα ένα δύο βήματα πίσω. Και ο λόγος είναι απλός: Ευπρέπεια σημαίνει στο σχολείο την  γενικά επιμελημένη και σοβαρή εμφάνιση που δε θίγει την κοινά αποδεκτή αισθητική, ηθική Όλα τ΄ άλλα είναι λόγια να αγαπιόμαστε.