Παρασκευή 6 Μαΐου 2022

Ζευγολατειό: Η ιστορία του

 


γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας

Οι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από την Ανατολική Θράκη. Κυρίως κατάγονται από την Πλαβού ή Πελαβού της επαρχίας Ορτάκιο στην περιοχή της Ανδριανούπολης.Το 1913 εγκατέλειψαν την γενέτειρά τους και ακολουθώντας μια πορεία που περιελάμβανε τις περιοχές της Θράκης, της Αθήνα, τον Πειραιά και την Λαμία ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του σημερινού ζευγολατειού. Στην Λαμία παρέμειναν για χρονικό διάστημα έξι χρόνων (1913-1918) όπου οι κακουχίες και οι ασθένεις αποδεκάτισαν τους κατοίκους. Μάλιστα στην διαδρομή προς τον βορρά και κατά την 10ήμερη παραμονή τους στην περιοχή της Θεσσαλίας καταγράφηκαν πολλοί θάνατοι με αποτέλεσμα να επιστρέψουν στην περιοχή των Σερρών μόλις 20 οικογένειες. 

Εκεί όπως ήταν αναμενόμενο συνάντησαν και αναγκάστηκαν να ζήσουν μαζί με Τούρκους, πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών. Λίγο αργότερα και με τις πολιτικοστρατιωτικές εξελίξεις της περιόδου εκείνης, οι οικογένειες των Τούρκων αναγκάζονται να φύγουν και το χωριό πλέον κατοικείται μόνο από Θρακιώτες. 
Στις 4 Ιαν 1920 και με το υπ ΄αριθμ 2Α ΦΕΚ επισημοποιείται από το Ελληνικό Κράτος η σύσταση του Οικισμού Δραγόσι και καταργούνται δύο άλλοι οικισμοί και προσαρτώνται στην Κοινότητα του Δραγοσίου: Αυτοί είναι οι οικισμοί: Τουρμπές (ή Τουρμπέσι) και Τουρίτσα. 
 

 Η κοινωνία του χωριού χαρακτηριζότανε ως κλειστή. Οι γάμοι γίνονταν μεταξύ τους και είναι χαρακτηριστικό ότι κάποια δεδομένη στιγμή καταγράφηκε η συγγένεια όλων των Ζευγολατειανών. Οι πρώτες κατοικίες κατασκευασμένες από πλίνθους και λαμαρίνες ηταν ενδεικτικές της ένδειας των κατοίκων. Πόσιμο νερό δεν υπήρχε καθώς το νερό των πηγαδιών κρινότανε ακατάλληλο. Έτσι μετέφεραν νερό από τον παρακείμενο ποταμό Στρυμόνα. 


Την επόμενη 3ετία (1921-23) ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Κοινότητα 5-6 οικογένειες από την Ήπειρο. Οι κάτοικοι αυτοί ήταν Σαρακατσάνοι στην καταγωγή και προέρχονταν από το Σαρακούς της Ηπείρου (σαρακώ= φεύγω). 
Οι Σαρακατσάνοι κατοίκησαν στον οικισμό  Τουρμπές που βρίσκεται νότια του Δραγοσίου. Οι οικισμός επίσημα ονομάστηκε Μαγκριώτισσα στις 14 Ιαν 1927 (ΦΕΚ 7Α.) Την ίδια χρονική στιγμή ο οικισμός Τουρίτσα μετονομάζεται σε Τριά (Τριάδα).   

Στον οικισμό Τουρμπές οι Σαρακατσάνοι ζούσαν μαζί με οικογένειες Τούρκων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον οικισμό τελείως το 1924. Όσο αφορά την Ιστορία αυτού του οικισμού, πρέπει να αναφέρουμε ότι οι κάτοικοι Μαγκρυάνοι (Βρύση Βύζης Ανδριανουπόλεως)ήταν στην καταγωγή Θράκες και αναφέρεται ότι το 1947 με τον εμφύλιο πόλεμο εγκατέλειψαν τον οικισμό και οι κάτοικοι έφυγαν προς αναζήτηση καλύτερης διαβίωσης, επειδή υπήρχε φτώχια και πλυμμήρες του ποταμού προκάλεσαν ασθένειες π.χ αιματουρία, ελονοσία. Οι πλείστοι μετοίκησαν στην Κοινότητα της Μαυροθάλασσας. Δύο χρόνια μετά ορισμένες οικογένειες επέστρεψαν όμως το 1949 και κατοίκησαν στο Ζευγολάτιο. 

 Στις 30 Αυγ 1927 η Κοινότητα Δραγοσίου μετονομάζεται σε Ζευγολατειό και συστήνεται ως ομώνυμη Κοινότητα.  Στις 6 Σεπ 1927 ο οικισμός του Ζευγολατειού Τριάς (Τριάδα)  αποσπάται  και συστήνεται η ομώνημη Κοινότητα. Το 1930 και πιο συγκεκριμένα στις 7 Απρ 1930 (ΦΕΚ 102 Α) η  κοινότητα αποσπάται από την επαρχία Βισαλτίας του νομού Σερρών και υπάγεται στην επαρχία Σερρών του νομού Σερρών. Στα πλαίσια των συνεχών διοικητικών μεταρυθμίσεων παρατηρούνται οι παρακάτω κάτωθι μεταβολές:

 α. ΦΕΚ 185Α - 23/07/1942
Η κοινότητα αποσπάται από την επαρχία Σερρών του νομού Σερρών και υπάγεται στην επαρχία Βισαλτίας του νομού Θεσσαλονίκης

Κ. Ζευγολατιού Ν. Θεσσαλονίκης
Η κοινότητα αποσπάσθηκε στην επαρχία Σερρών του νομού Θεσσαλονίκης από την επαρχία Βισαλτίας του νομού Σερρών 
β. ΦΕΚ 292Α - 14/11/1942 Η κοινότητα αποσπάται από το νομό Θεσσαλονίκης και υπάγεται στο νομό Στρυμώνος

Κ. Ζευγολατιού Ν. Στρυμώνος
Η κοινότητα αποσπάσθηκε στο νομό Στρυμώνος από το νομό Θεσσαλονίκης

Κ. Ζευγολατιού Ν. Σερρών 
γ. ΦΕΚ 29Α - 08/02/1946 Η κοινότητα αποσπάται από την επαρχία Βισαλτίας του νομού Σερρών και υπάγεται στην επαρχία Σερρών του νομού Σερρών
δ. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Ο οικισμός Ζευγολατιό αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Στρυμονικού. Ουσιαστικά καταργείται ως Κοινότητα.
    Ονομασία Κοινότητας 

Το Ζευγολάτιο αρχικά ονομαζόταν Δραγόσι. 
Ονομάστηκε έτσι γιατί σύμφωνα με την παράδοση βορειοδυτικά του χωριού υπήρχε η έπαυλη του βασιλιά Κατακουζηνού, ο οποίος πάντρεψε την κόρη του Ζευγολάτια με τον στρατηγό του Βορρά Δράγο. Τουλάχιστον αυτό φανερώνει και η αρχαιολογική σκαπάνη που ανακάλυψε ερείπια (τείχος από κάστρο) και ένα τάφο  που περιείχε σκελετους και ένα χρυσό στεφάνι. Την ονομασία Ζευγολατιό (βρίσκεται και με την γραφή Ζευγολατειό) το πήρε από τα πολλά ζευγάρια βοδιών και τους Ζευγίτες που υπήρχαν. 

Κατά την διάρκεια του β΄ παγκοσμίου πολέμου είχαν οργανωθεί αντάρτικα σώματα που είχαν τρομοκρατήσει τους κατοίκους. Παρατηρείται τότε εγκατάσταση στην περιοχή οικογενειών από τις Κοινότητες Πετριτσίου, το Αχλαδοχωρίου και τη Βυρώνειας. 


  • Το 1930 γίνεται αναστήλωση του σχολείου το οποίο χτίστηκε από τους ίδιους τους κατοίκους με πέτρες και φοιτούσαν τότε 140 παιδιά. 
  • Το 1922 χτίζεται η εκκλησία στη δεξιά πλευρά της πλατείας 
  • το 1953 χτίζεται στην αριστερή πλευρά οπού βρίσκεται και σήμερα ο ναός Αγίου Νικολάου. 
  • Το 1926 χτίζεται η κοινότητα.
Την δεκαετία του 1960 η ανέχεια αναγκάζει πολλούς από τους κατοίκους να μεταναστεύσουν τόσο στο εσωτερικό της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σέρρες) όσο και στο εξωτερικό (Γερμανία, Αυστραλία, Αμερική, Σουηδία).Τα καταγεγραμμένα στοιχεία δηλώνουν ότι περίπου το 60% των κατοίκων την περίοδο εκείνη αναζήτησε καλύτερη τύχη μακριά από την γενέτειρά του.  




Διακύμανση πληθυσμού (Απογραφές)


1940: 543 κάτοικοι
1951: 525 κάτοικοι
1971: 556 κάτοικοι
1981: 770 κάτοικοι
1991: 441 κάτοικοι
2001: 480 κάτοικοι

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου