Λαμπρατζιά: Ένα εξαιρετικό έθιμο που εγκυμονεί κινδύνους ...

 

 

γράφει ο Δημήτριος Γκόγκας

 

   

Λαμπρατζ'ιά σημαίνει μεγάλη ή γερή, δυνατή φωτιά (φωτιά που θεωρητικά και πρακτικά μπορούμε να πούμε ότι είναι η  λαμπρή = αυτή που ακτινοβολεί, που είναι γεμάτη φως). Στην μεγαλόνησο, την Κύπρο λαμπρατζ'ιά είναι η μεγάλη φωτιά, την οποία ανάβουν ομάδες νεαρών ανδρών τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου, τις ώρες πριν και κατά την Ανάσταση. Παλαιότερα την άναβαν στο περίβολο χώρο της Εκκλησίας ενώ στις ημέρες μας σε χώρους ανοικτούς, αλάνες πλησίον των εκκλησιών.  

    Κάποιες ημέρες πριν, οι νέοι των ενοριών, των χωριών και των κοινοτήτων, μαζεύουν κάθε μορφής ξύλα, κορμούς δένδρων, κλαδιά, σανίδες, τα οποία στοιβάζουν σε μια μορφή πρόχειρης πυραμίδας, κώνου και τα ανάβουν χρησιμοποιώντας εύφλεκτο υλικό. Καθορίζονται δε για την φύλαξη των υλικών που μάζεψαν και ομάδες φρούρησης, προκειμένου να μην κλαπούν τα υλικά από ομάδες άλλων ενοριών και περιοχών. Κατά το άναμμα της φωτιάς συνήθως καίγεται και ένα ομοίωμα του Ιούδα, του μαθητή του Ιησού που υπήρξε ο προδότης κατά τα Ευαγγέλια. Μην ξεχνάμε δε ότι και γύρω από την φωτιά στην αυλή του Καϊάφα, ο Απόστολος Πέτρος αρνήθηκε τον Ιησού Χριστό τρεις φορές.

 

    Στις ημέρες μας οι ομάδες των νεαρών ανδρών μαζεύουν εκτός από ξύλα και άλλου είδους υλικών, όπως πλαστικά, ρόδες αυτοκινήτων κτλ, που καθίστανται επικίνδυνα κατά το άναμμα. Επίσης χρησιμοποιούνται ποσότητες πετρελαίου, βενζίνης, γκαζάκια που καθιστούν το έθιμο επικίνδυνο. Οι συγκρούσεις των νέων κατά την προσπάθεια εύρεσης ή και κλοπής των υλικών είναι συχνές, όπως συχνές είναι και οι παρεμβάσεις της αστυνομίας, καθώς πλέον δημιουργείται ένα πολεμικό σκηνικό γύρω από την τήρηση του εθίμου, με αποτέλεσμα να έχουμε μικρούς και μεγάλους τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς έως και θανάτους. Ένα έθιμο που έδινε χρώμα και χαρά σε μικρούς και μεγάλους τις περασμένες δεκαετίες κατάντησε γάγγραινα και πονοκέφαλος για τις τοπικές αρχές και την πολιτεία. Οι νέοι στις μέρες μας βρήκαν ακόμα ένα τρόπο, σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να εκδηλώνουν με τον εντονότερο τρόπο τη δυσαρέσκειά τους προς «τα έργα και τις ημέρες» της κάθε πολιτείας και των διοικούντων.

 

    Η πολιτεία δυστυχώς δεν έχει κατορθώσει να διαμορφώσει ένα νομοθετικό πλαίσιο προκειμένου και να διατηρηθεί το έθιμο στις σωστές του βάσεις αλλά και να προστατεύσει τις κοινωνίες από την οχλαγωγία των νέων και το περίεργο παιχνίδι των «κλεφτών και των αστυνόμων» μεταξύ των νέων και των τοπικών αστυνομικών τμημάτων που άλλοτε επεμβαίνουν δραστικά και άλλοτε παρακολουθούν ανίκανοι να κάνουν κάτι.

 

Ας δούμε τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο, το οποίο δεν ψηφίστηκε ακόμα από τη βουλή των Αντιπροσώπων.

 

α. Το έθιμο της Λαμπρατζιάς εντάσσεται, από την Αρχή Τοπικής διοίκησης στο πλαίσιο των πολιτιστικών της δραστηριοτήτων ενόψει των εορτών του Πάσχα.

β. Από μέλος Ενοριακής Επιτροπής και κατόπιν ειδικής άδειας που εκδίδεται από την Αρχή τοπικής διοίκησης, εντός των ορίων της οποίας τοποθετείται η λαμπρατζιά.

γ. Σε κάθε ναό, θα διοργανώνεται μία Λαμπατζιά, η οποία θα τοποθετείται πέραν των 30 μέτρων από τον ναό, οικία ή κάθε είδους υποστατικό.

δ. Η διάμετρος της βάσης της Λαμπρατζιάς δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 3 μέτρα, ενώ θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως επί το πλείστο καθαρή ξυλεία, μη εμποτισμένης από χημικά υλικά. Το κόστος, η μεταφορά και η τοποθέτηση των υλικών της λαμπρατζιάς καθώς και ο έλεγχος της μη εγκατάλειψής της άσβεστη, αποτελεί ευθύνη του διοργανωτή της λαμπρατζιάς.

ε. Η προετοιμασία για την τήρηση του εθίμου, δηλαδή  για σκοπούς ανάμματος της λαμπρατζιάς, θα αρχίζει τη Μεγάλη Τετάρτη και μπορεί να εκτείνεται μέχρι και την 16:00 ώρα του Μεγάλου Σαββάτου. Το άναμμα της θα γίνεται μεταξύ των ωρών 23:00 το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και 01:00 της Κυριακής του Πάσχα.

στ. Υπάρχει υποχρέωση της Τοπικής Αρχής για έγγραφη ενημέρωση της Αστυνομίας τουλάχιστον 30 ημέρες πριν την ημέρα πραγματοποίησης του εθίμου.

ζ. Προβλέπονται ποινές από 5 χρόνια φυλάκιση ή και €25.000 πρόστιμο μέχρι και 12 χρόνια φυλάκιση και €100.000 ανάλογα με το που θα ξεσπάσει φωτιά, τι ζημιές θα προκαλέσει, όταν η φωτιά επεκταθεί και χαθεί ο έλεγχός της.

 

   

Ελπίζουμε ότι το Κράτος θα διαισθανθεί κάποια στιγμή την μεγάλη ευθύνη που έχει και θα θέσει υπό την προστασία του ένα έθιμο αιώνων και δεν θα αναγκαστεί να το θέσει εκτός νόμου με μια μονοκονδυλιά.

 

 

 

 

Πηγές

 

α. Πολυγνώση: https://www.polignosi.com

β. Εφημερίδα Φιλελεύθερος

γ. Εφημερίδα Πολίτης

δ. Φωτογραφία: https://larnakaonline.com.cy