Στρυμονικό Σερρών: Η ιστορία της Κοινότητας από τον Δημήτριο Γκόγκα

 

Το 1000- 1100 μ.χ η αστάθεια στην  Δυτική Μακεδονία, αναγκάζει 20 – 25 οικογένειες να εγκαταλείψουν την περιοχή του όρους Όρλιακα των Γρεβενών, το Μέτσοβο  και παίρνοντας τον δρόμο προς τον βορρά, ύστερα από μια στάση, που χρονικά δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε, στην Καρατζόβα της Αριδαίας, να φτάσουν στην περιοχή του Κορφοβουνίου (Σιβρί) όπου δημιουργούν τον πρώτο τους οικισμό, δίνοντας και το όνομα της γενέθλιας περιοχής: Όρλιακο. Η ορεινή τοποθεσία, προφανώς επιλέχτηκε, λόγω των ασχολιών τους στην κτηνοτροφία. Με τον καιρό, οι ανάγκες μεγάλωναν και αναγκάστηκαν να κατέβουν στην πεδινή περιοχή, όπου το έδαφος και κάμπος τους έδινε την δυνατότητα να παράγουν και γεωργικά προϊόντα.
Το 1204 μ.χ η περιοχή πέρασε στα χέρια των φράγκων και παρέμεινε μέχρι και το 1230, οπότε την κατέλαβαν οι Βούλγαροι. 
Το 1245 οι Βυζαντινοί υπό την εξουσία των Παλαιολόγων ανακαταλαμβάνουν την πόλη των Σερρών και την γύρω περιοχή. 
Μέχρι και το 1300-1320 μ.χ  οι κάτοικοι δεν είχαν να αντιμετωπίσουν άλλους σοβαρούς  κινδύνους, ώσπου οι Τούρκοι  στην προσπάθεια τους να καταλάβουν το Βυζάντιο, κατακτούν την περιοχή και εγκαθίστανται στο χωριό, δημιουργώντας ένα ακόμα τσιφλίκι. Εκεί παραμένουν μέχρι και το 1878- 1880, όπου οι Τούρκοι αποφασίζουν να πουλήσουν το Τσιφλίκι στον Έλληνα Γεώργιο Χατζηγεωργίου. Σημαντική είναι η προσπάθεια του Γεωργίου Χατζηγεωργίου να αλλάξει την αναλογία του πληθυσμού στο Όρλιακο και στρέφεται για τον σκοπό αυτό σε όμορες κοινότητες όπως αυτή της Μαγκριώτισσας (Τουρμπέσι ή Τουλμπέσι) με σκοπό να προσελκύσει άλλους Έλληνες, δίνοντας κυρίως οικονομικά κίνητρα (εργασία και αργότερα γη)  Τα κατορθώνει και σε λίγα χρόνια οι Έλληνες αποτελούν την πλειονότητα. Ο πληθυσμός της Κοινότητας  στο τέλος του 19^ου αιώνα αγγίζει τους 1000 κατοίκους. Το 1909 περίπου, ο Χατζηγεωργίου Γεώργιος, στην δύση πλέον της ζωής του και για ανεξακρίβωτους λόγους, αποφασίζει και πουλά το τσιφλίκι στους ντόπιους ακτήμονες- γεωργούς και κτηνοτρόφους.

Το 1913, το χωριό όπως και όλη η περιοχή καταλαμβάνεται από τους Βουλγάρους. Οι κάτοικοι συμμετέχουν στην μάχη του Λαχανά, στην οποία νίκησαν τους βουλγάρους. Την επόμενη χρονιά 1914, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η περιοχή αποτελούσε μέρος του θεάτρου επιχειρήσεων και της πρώτης γραμμής του μετώπου. Την Διοίκηση των συμμαχικών δυνάμεων είχε ο Γάλλλος στρατηγός Φος. Οι κάτοικοι της Κοινότητας, πλην ελαχίστων, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το χωριό για την ασφάλειά τους, μετακινούνται στην περιοχή της Ξυλούπολης και του Λαγκαδά, για να επιστρέψουν με το τέλος του πολέμου το 1918.

Στις 28 Δεκ 1919 αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος η κοινότητα με την ονομασία Όρλιακο και η σύστασή του επισημοποιείται με το υπ αριθμ: ΦΕΚ 2Α - 04/01/1920. Για την δημιουργία την κοινότητας απαιτήθηκε η συνένωση και άλλων οικισμών. Το Όρλιακο πλέον (1007 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 1920) αποτελείται από:

·       Όρλιακο: 669 κάτ.

·       Τσακαρλή ( Τσακιρλή) : 10 κάτ.

·       Γενή Μαχαλέ: 38 κάτ.

·       Σαλτικλή : 180 κάτ.

·       Σιβρή: 110 κάτ. 

(οι παραπάνω οικισμοί προσαρτήθηκαν  με το υπ αριθμ:ΦΕΚ 2Α - 04/01/1920)

Το 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, αναχώρησαν όλοι οι Τούρκοι από το χωριό και εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, Πόντο (50-60 οικογένειες) (ακριβείς περιοχές από τις οποίες προήλθαν: Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Σμύρνη, Ζίγδη και Κιουτάχεια) και Ανατολική Ρωμυλία και Δυτική Θράκη. ( Κοινότητα Κωστί). Ο πληθυσμός του Οικισμού Όρλιακο αγγίζει τους 911 κατοίκους και η Κοινότητα τους 1249 κατ.  

Στις 14/01/1927 με το υπ΄αριθμ: ΦΕΚ 7Α στην Κοινότητα του Όρλιακο προσαρτάται ο οικισμός του Κορφοβουνίου  ενώ  ο οικισμός Σαλτικλή μετονομάζεται σε Καλό Κάστρο (Καλόκαστρο). Παράλληλα καταργούνται οι οικισμοί στην περιοχή Σιβρί και Γενή Μαχαλέ. Πέντε περίπου μήνε αργότερα την 7 Μαίου 1920, ο οικισμός Καλό Κάστρο (Καλόκαστρο) αποσπάται και δημιουργείται ξεχωριστή Κοινότητα, ενώ ο οικισμός του Κορφοβουνίου συμπληρώνει τις αποσπάσεις και προσαρτάται στην Κοινότητα του Καλού Κάστρου (Καλοκάστρου)

Στις 30 Αυγ 1927 αλλάζει η ονομασία του Όρλιακου  σε Στρυμονικό (ή Στρυμωνινό) σύμφωνα με το υπ΄ αριθμ: 179/ΦΕΚ. Η Κοινότητα συνεχίζει να παραμένει γνωστή με το πρώτη της όνομα ( Όρλιακο) το 1936-1937 με την άνοδο του Μεταξά στην εξουσία ήρθε διαταγή στο χωριό για να χρησιμοποιείται πλέον αμετάκλητα η νέα ονομασία: Στρυμονικό (λόγω της γειτνίασής του με τον ποταμό Στρυμόνα) 

Το όνομα Στρυμω(ο)νικό οφείλεται στον  τότε γραμματέα της κοινότητας, Πασχάλη Παπαγεωργίου. 

Ο πληθυσμός σταθεροποιείται στους 1238 κατοίκους.

Στις  16 Μαίου 1928 ο οικισμός Τσακαρλή ή Τσακιρλή καταργείται

Στις 3-4-1930 η κοινότητα εντάχθηκε στην επαρχία Σερρών εκ της επαρχίας Βισαλτίας

Στις αρχές του Β΄ παγκοσμίου πολέμου κάτοικοι επιστρατεύονται και συμμετέχουν ενεργά. Το Στρυμονικό λόγω της θέσης του την περιοχή, γίνεται έδρα του Στρατηγείου με διοικητή τον Δέδε, επιτελάρχες τον Στεργιόπουλο και τον συνταγματάρχη Πάζη.

Η Γερμανική κατοχή στην χωριό ξεκίνησε την 6 Απριλίου του 1941, μετά από ατυχή μάχη στην τοποθεσία Μπέλλες. Οι Γερμανοί στις 9 Σεπτεμβρίου του 1942  σκοτώνουν 9 κατοίκους και καίνε δύο σπίτια, επειδή σε μία από τις τακτικές εφόδους ανακαλύπτουν πολεμικό υλικό φυλαγμένο σε αμπάρια. 

 Παράλληλα στα πλαίσια των Διοικητικών μεταρυθμίσεων την 23/07/1942 η Κοινότητα υπάγεται από την Επαρχία Σερρών του Νομού, στην Επαρχία Βισαλτίας του Νομού Θεσσαλονίκης με το υπ εριθμ: ΦΕΚ 185Α για να επιστρέχει στον Νομό Σερρών και στην επαρχία Βισαλτίας λίγους μήνες αργότερα την 14/11/1942 (ΦΕΚ 292Α). 

Τον Οκτώβριο του 1944 το χωριό απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς, καταλήφθηκε όμως από την οργάνωση ΕΛ.Α.Σ που είχε ξεκινήσει δράση στα γύρω βουνά σε ένδειξη διαμαρτυρίας προς την τότε κυβέρνηση. Μια κατάληψη που διήρκησε μέχρι το Μάιο του 1945.

Με την είσοδο του ΕΛ.Α.Σ στο χωριό οι κάτοικοι αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν δύο άτομα από το χωριό : ο Χρήστος Φράντζας και ο Πασχάλης Βέλκος. 

 Στις 08/02/1946 (ΦΕΚ 29Α )η κοινότητα υπάγεται από την Επαρχία Βισαλτίας του Νομού, στην Επαρχία Σερρών του Νομού Σερρών

Το 1949 έπαψε να ενεργεί ο ΕΛ.Α.Σ και από το 1950 και μετά το χωριό ζεί ειρηνικά. 

Ο πληθυσμός

1940: 1238 κάτοικοι

1951 : 1647 κάτοικοι

1961 : 1911 κάτοικοι.

1971 : 1342 κάτοικοι

1981 : 1111 κάτοικοι

1991 : 1152 κάτοικοι
2001 : 1645 κάτοικοι

και ως Δήμος Στρυμονικού: 4532 κάτοικοι

Το 4 Δεκ 1997 με την  Νόμο "" Καποδίστριας"" γίνεται Δήμος και περιλαμβάνει τα χωριά και τους οικισμούς:

·       Στρυμονικό,

·       Ζευγολατειό,

·        Λιβαδοχώρι,

·       Τριάδα,

·       Χείμαρος,

·       Βαρυκό,

·       Κεφαλοχώρι

·        Καλόκαστρο.

Από 1-1-2011 και με τον νέο νόμο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, εντάσσεται ως Δημοτικό διαμέρισμα, στον νέο Διευρυμένο Δήμο της Ηράκλειας Σερρών

Παρατήρηση: η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει  στη θέση «Καλές» στο Στρυμονικό,  υπολείμματα κάστρου στην κορυφή οχυρού υψώματος που βρίσκεται τρία περίπου χλμ. δυτικά –νοτιοδυτικά του σύγχρονου οικισμού. Σώζεται σε μερικά σημεία η οχύρωση σε μεγάλο ύψος. Τα επιφανειακά ευρήματα είναι κυρίως ρωμαϊκών χρόνων. Η ανακάλυψη αυτή υποδηλώνει την ύπαρξη οικισμών πολύ πριν την ημερομηνία κατά την οποία ο Ιστορικός τοποθετεί την γέννηση του Στρυμονικού. Επίσης έχει ανακαλυφθεί και σώζεται μέχρι και τις μέρες μας φυσικό οχυρό ύψωμα, ένα χλμ. περίπου νοτιοανατολικά του σύγχρονου χωιού και στη θέση «Καστρί» στο Στρυμονικό, σημείο συνέχειας της Ιστορίας της περιοχής από τα ρωμαικά μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια.


Παραπομπές: 

1. Διοικητική Εξέλιξη. Δήμος Στρυμονικού.
2. Διοικητικές μεταβολές / ΟΤΑ - Στρυμονικό Σερρών. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης.
3. Πρόγραμμα Καλλικράτης - ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010
4. ΠΑΣ Στρυμών Στρυμονικού. ΕΠΣ Σερρών.
5. Ιστορία Συλλόγου. Πολιτιστικός Αθλητικός Σύλλογος Στρυμών Στρυμονικού.
6. Σκοπευτικός Όμιλος Στρυμονικού Κένταυρος.
7. Στρυμονικό Σερρών. Δήμος Στρυμονικού.  
8. http://strimoniko.gr